ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ
(1) Τὸν Ἀλεξάνδρου τοῦ
βασιλέως βίον καὶ τοῦ Καίσαρος,[1]
ὑφ᾽ οὗ κατελύθη Πομπήϊος,[2]
ἐν τούτῳ τῷ βιβλίῳ γράφοντες,[3] διὰ τὸ πλῆθος τῶν ὑποκειμένων πράξεων οὐδὲν ἄλλο προεροῦμεν
ἢ παραιτησόμεθα τοὺς ἀναγινώσκοντας,[4]
ἐὰν μὴ πάντα μηδὲ καθ᾽ ἕκαστον ἐξειργασμένως τι τῶν περιβοήτων ἀπαγγέλλωμεν,[5]
ἀλλὰ ἐπιτέμνοντες τὰ πλεῖστα,[6]
μὴ συκοφαντεῖν.[7] οὔτε γὰρ ἱστορίας
γράφομεν,[8]
ἀλλὰ βίους,[9] οὔτε ταῖς
ἐπιφανεστάταις πράξεσι πάντως ἔνεστι δήλωσις ἀρετῆς ἢ κακίας,[10]
ἀλλὰ πρᾶγμα βραχὺ πολλάκις καὶ ῥῆμα καὶ παιδιά τις ἔμφασιν ἤθους ἐποίησε μᾶλλον
ἢ μάχαι μυριόνεκροι καὶ παρατάξεις αἱ μέγισται καὶ πολιορκίαι πόλεων.[11]
ὥσπερ οὖν οἱ ζῳγράφοι τὰς ὁμοιότητας ἀπὸ τοῦ προσώπου καὶ τῶν περὶ τὴν ὄψιν εἰδῶν,[12]
οἷς ἐμφαίνεται τὸ ἦθος,[13]
ἀναλαμβάνουσιν,[14] ἐλάχιστα τῶν λοιπῶν μερῶν φροντίζοντες,[15]
οὕτως ἡμῖν δοτέον εἰς τὰ τῆς ψυχῆς σημεῖα μᾶλλον ἐνδύεσθαι καὶ διὰ τούτων εἰδοποιεῖν τὸν ἑκάστου βίον,[16]
ἐάσαντας
ἑτέροις τὰ μεγέθη καὶ τοὺς ἀγῶνας.[17]
(2) Ἀλέξανδρος ὅτι τῷ γένει πρὸς πατρὸς μὲν ἦν Ἡρακλείδης ἀπὸ Καράνου,[18] πρὸς δὲ μητρὸς Αἰακίδης ἀπὸ Νεοπτολέμου,[19] τῶν πάνυ πεπιστευμένων ἐστί.[20] λέγεται δέ Φίλιππος ἐν Σαμοθρᾴκῃ τῇ Ὀλυμπιάδι συμμυηθείς αὐτός τε μειράκιον ὢν ἔτι κἀκείνης παιδὸς ὀρφανῆς γονέων ἐρασθῆναι καὶ τὸν γάμον οὕτως ἁρμόσαι,[21] πείσας τὸν ἀδελφὸν αὐτῆς Ἀρύμβαν.[22] ἡ μὲν οὖν νύμφη,[23] πρὸ τῆς νυκτός ᾗ συνείρχθησαν εἰς τὸν θάλαμον,[24] ἔδοξε βροντῆς γενομένης ἐμπεσεῖν αὐτῆς τῇ γαστρὶ κεραυνόν,[25] ἐκ δὲ τῆς πληγῆς πολὺ πῦρ ἀναφθέν,[26] εἶτα ῥηγνύμενον εἰς φλόγας πάντῃ φερομένας διαλυθῆναι.[27] ὁ δὲ Φίλιππος ὑστέρῳ χρόνῳ μετὰ τὸν γάμον εἶδεν ὄναρ αὑτὸν ἐπιβάλλοντα σφραγῖδα τῇ γαστρὶ τῆς γυναικός·[28] ἡ δὲ γλυφὴ τῆς σφραγῖδος,[29] ὡς ᾤετο,[30] λέοντος εἶχεν εἰκόνα.[31] τῶν δὲ ἄλλων μάντεων ὑφορωμένων τὴν ὄψιν,[32] ὡς ἀκριβεστέρας φυλακῆς δεομένων τῷ Φιλίππῳ τῶν περὶ τὸν γάμον,[33] Ἀρίστανδρος ὁ Τελμησσεὺς κύειν ἔφη τὴν ἄνθρωπον,[34] οὐθὲν γὰρ ἀποσφραγίζεσθαι τῶν κενῶν,[35] καὶ κύειν παῖδα θυμοειδῆ καὶ λεοντώδη τὴν φύσιν.[36] ὤφθη δέ ποτε καὶ δράκων κοιμωμένης τῆς Ὀλυμπιάδος παρεκτεταμένος τῷ σώματι·[37] καὶ τοῦτο μάλιστα τοῦ Φιλίππου τὸν ἔρωτα καὶ τὰς φιλοφροσύνας ἀμαυρῶσαι λέγουσιν,[38] ὡς μηδὲ φοιτᾶν ἔτι πολλάκις παρ᾽ αὐτὴν ἀναπαυσόμενον,[39] εἴτε δείσαντά τινας μαγείας ἐπ᾽ αὐτῷ καὶ φάρμακα τῆς γυναικός,[40] εἴτε τὴν ὁμιλίαν ὡς κρείττονι συνούσης ἀφοσιούμενον.[41]
ἕτερος δὲ περὶ τούτων ἐστὶ λόγος,[42] ὡς πᾶσαι μὲν αἱ τῇδε γυναῖκες ἔνοχοι τοῖς Ὀρφικοῖς οὖσαι καὶ τοῖς περὶ τὸν Διόνυσον ὀργιασμοῖς ἐκ τοῦ πάνυ παλαιοῦ,[43] Κλώδωνές τε καὶ Μιμαλλόνες ἐπωνυμίαν ἔχουσαι,[44] πολλὰ ταῖς Ἠδωνίσι καὶ ταῖς περὶ τὸν Αἷμον Θρῄσσαις ὅμοια δρῶσιν,[45] ἀφ᾽ ὧν δοκεῖ καὶ τὸ θρησκεύειν ὄνομα ταῖς κατακόροις γενέσθαι καὶ περιέργοις ἱερουργίαις,[46] ἡ δὲ Ὀλυμπιὰς μᾶλλον ἑτέρων ζηλώσασα τὰς κατοχάς καὶ τοὺς ἐνθουσιασμοὺς ἐξάγουσα βαρβαρικώτερον ὄφεις μεγάλους χειροήθεις ἐφείλκετο τοῖς θιάσοις,[47] οἳ πολλάκις ἐκ τοῦ κιττοῦ καὶ τῶν μυστικῶν λίκνων παραναδυόμενοι καὶ περιελιττόμενοι τοῖς θύρσοις τῶν γυναικῶν καὶ τοῖς στεφάνοις ἐξέπληττον τοὺς ἄνδρας.[48]
(3) Οὐ μὴν ἀλλὰ Φιλίππῳ μὲν,[49] μετὰ τὸ φάσμα πέμψαντι Χαίρωνα τὸν Μεγαλοπολίτην εἰς Δελφοὺς,[50] χρησμὸν κομισθῆναι λέγουσι παρὰ τοῦ θεοῦ κελεύοντος Ἄμμωνι θύειν καὶ σέβεσθαι μάλιστα τοῦτον τὸν θεόν·[51] ἀποβαλεῖν δὲ τῶν ὄψεων αὐτὸν τὴν ἑτέραν,[52] ἣν τῷ τῆς θύρας ἁρμῷ προσβαλών κατώπτευσεν ἐν μορφῇ δράκοντος συνευναζόμενον τῇ γυναικὶ τὸν θεόν.[53] ἡ δὲ Ὀλυμπιάς,[54] ὡς Ἐρατοσθένης φησί,[55] προπέμπουσα τὸν Ἀλέξανδρον ἐπὶ τὴν στρατείαν,[56] καὶ φράσασα μόνῳ τὸ περὶ τὴν τέκνωσιν ἀπόρρητον,[57] ἐκέλευεν ἄξια φρονεῖν τῆς γενέσεως.[58] ἕτεροι δέ φασιν αὐτὴν ἀφοσιοῦσθαι καὶ λέγειν·[59] “οὐ παύσεταί με διαβάλλων Ἀλέξανδρος πρὸς τὴν Ἥραν;”[60]
Ἐγεννήθη δ᾽ οὖν Ἀλέξανδρος ἱσταμένου μηνὸς Ἑκατομβαιῶνος,[61] ὃν Μακεδόνες Λῷον καλοῦσιν,[62] ἕκτῃ,[63] καθ᾽ ἣν ἡμέραν ὁ τῆς Ἐφεσίας Ἀρτέμιδος ἐνεπρήσθη νεώς·[64] ᾧ γ᾽ Ἡγησίας ὁ Μάγνης ἐπιπεφώνηκεν ἐπιφώνημα κατασβέσαι τὴν πυρκαϊὰν ἐκείνην ὑπὸ ψυχρίας δυνάμενον·[65] εἰκότως γὰρ ἔφη καταφλεχθῆναι τὸν νεών τῆς Ἀρτέμιδος ἀσχολουμένης περὶ τὴν Ἀλεξάνδρου μαίωσιν.[66] ὅσοι δὲ τῶν μάγων ἐν Ἐφέσῳ διατρίβοντες ἔτυχον,[67] τὸ περὶ τὸν νεών πάθος ἡγούμενοι πάθους ἑτέρου σημεῖον εἶναι,[68] διέθεον τὰ πρόσωπα τυπτόμενοι καὶ βοῶντες ἄτην ἅμα καὶ συμφορὰν μεγάλην τῇ Ἀσίᾳ τὴν ἡμέραν ἐκείνην τετοκέναι.[69] Φιλίππῳ δὲ ἄρτι Ποτείδαιαν ᾑρηκότι τρεῖς ἧκον ἀγγελίαι κατὰ τὸν αὐτὸν χρόνον·[70] ἡ μὲν Ἰλλυριοὺς ἡττᾶσθαι μάχῃ μεγάλῃ διὰ Παρμενίωνος,[71] ἡ δὲ Ὀλυμπίασιν ἵππῳ κέλητι νενικηκέναι,[72] τρίτη δὲ περὶ τῆς Ἀλεξάνδρου γενέσεως.[73] ἐφ᾽ οἷς ἡδόμενον,[74] ὡς εἰκὸς,[75] ἔτι μᾶλλον οἱ μάντεις ἐπῆραν ἀποφαινόμενοι τὸν παῖδα τρισὶ νίκαις συγγεγεννημένον ἀνίκητον ἔσεσθαι.[76]
(4) Τὴν μὲν οὖν ἰδέαν τοῦ σώματος οἱ Λυσίππειοι μάλιστα τῶν ἀνδριάντων ἐμφαίνουσιν,[77] ὑφ᾽ οὗ μόνου καὶ αὐτὸς ἠξίου πλάττεσθαι.[78] καὶ γὰρ μάλισθ᾽ ἃ πολλοὶ τῶν διαδόχων ὕστερον καὶ τῶν φίλων ἀπεμιμοῦντο,[79] τήν τε ἀνάτασιν τοῦ αὐχένος εἰς εὐώνυμον ἡσυχῇ κεκλιμένου καὶ τὴν ὑγρότητα τῶν ὀμμάτων,[80] διατετήρηκεν ἀκριβῶς ὁ τεχνίτης.[81] Ἀπελλῆς δὲ γράφων τὸν κεραυνοφόρον οὐκ ἐμιμήσατο τὴν χρόαν,[82] ἀλλὰ φαιότερον καὶ πεπινωμένον ἐποίησεν.[83] ἦν δὲ λευκός,[84] ὥς φασιν·[85] ἡ δὲ λευκότης ἐπεφοίνισσεν αὐτοῦ περὶ τὸ στῆθος μάλιστα καὶ τὸ πρόσωπον.[86] ὅτι δὲ τοῦ χρωτὸς ἥδιστον ἀπέπνει καὶ τὸ στόμα κατεῖχεν εὐωδία καὶ τὴν σάρκα πᾶσαν,[87] ὥστε πληροῦσθαι τοὺς χιτωνίσκους,[88] ἀνέγνωμεν ἐν ὑπομνήμασιν Ἀριστοξενείοις.[89]
Αἰτία δὲ ἴσως ἡ τοῦ σώματος κρᾶσις πολύθερμος οὖσα καὶ πυρώδης·[90] ἡ γὰρ εὐωδία γίνεται πέψει τῶν ὑγρῶν ὑπὸ θερμότητος,[91] ὡς οἴεται Θεόφραστος.[92] ὅθεν οἱ ξηροὶ καὶ διάπυροι τόποι τῆς οἰκουμένης τὰ πλεῖστα καὶ κάλλιστα τῶν ἀρωμάτων φέρουσιν·[93] ἐξαιρεῖ γὰρ ὁ ἥλιος τὸ ὑγρόν ὥσπερ ὕλην σηπεδόνος ἐπιπολάζον τοῖς σώμασιν.[94] Ἀλέξανδρον δὲ ἡ θερμότης τοῦ σώματος,[95] ὡς ἔοικε,[96] καὶ ποτικὸν καὶ θυμοειδῆ παρεῖχεν.[97]
Ἔτι δὲ ὄντος αὐτοῦ παιδὸς ἥ τε σωφροσύνη διεφαίνετο τῷ πρὸς τἆλλα ῥαγδαῖον ὄντα καὶ φερόμενον σφοδρῶς ἐν ταῖς ἡδοναῖς ταῖς περὶ τὸ σῶμα δυσκίνητον εἶναι καὶ μετά πολλῆς πρᾳότητος ἅπτεσθαι τῶν τοιούτων,[98] ἥ τε φιλοτιμία παρ᾽ ἡλικίαν ἐμβριθὲς εἶχε τὸ φρόνημα καὶ μεγαλόψυχον.[99] οὔτε γὰρ ἀπὸ παντὸς οὔτε πᾶσαν ἠγάπα δόξαν,[100] ὡς Φίλιππος λόγου τε δεινότητι σοφιστικῶς καλλωπιζόμενος καὶ τὰς ἐν Ὀλυμπίᾳ νίκας τῶν ἁρμάτων ἐγχαράττων τοῖς νομίσμασιν,[101] ἀλλὰ καὶ τῶν περὶ αὐτὸν ἀποπειρωμένων εἰ βούλοιτ᾽ ἂν Ὀλυμπίασιν ἀγωνίσασθαι στάδιον,[102] ἦν γὰρ ποδώκης,[103] ‘Εἴ γε,’[104] ἔφη,[105] ‘βασιλεῖς ἔμελλον ἕξειν ἀνταγωνιστάς.’[106] φαίνεται δὲ καὶ καθόλου πρὸς τὸ τῶν ἀθλητῶν γένος ἀλλοτρίως ἔχων·[107] πλείστους γέ τοι θεὶς ἀγῶνας οὐ μόνον τραγῳδῶν καὶ αὐλητῶν καὶ κιθαρῳδῶν,[108] ἀλλὰ καὶ ῥαψῳδῶν,[109] θήρας τε παντοδαπῆς καὶ ῥαβδομαχίας,[110] οὔτε πυγμῆς οὔτε παγκρατίου μετά τινος σπουδῆς ἔθηκεν ἆθλον.[111]
(5) τοὺς δὲ παρὰ τοῦ Περσῶν βασιλέως πρέσβεις ἥκοντας ἀποδημοῦντος Φιλίππου ξενίζων καὶ γενόμενος συνήθης οὕτως ἐχειρώσατο τῇ φιλοφροσύνῃ καὶ τῷ μηδὲν ἐρώτημα παιδικὸν ἐρωτῆσαι μηδὲ μικρόν,[112] ἀλλ᾽ ὁδῶν τε μήκη καὶ πορείας τῆς ἄνω τρόπον ἐκπυνθάνεσθαι,[113] καὶ περὶ αὐτοῦ τοῦ βασιλέως,[114] ὁποῖος εἴη πρὸς τοὺς πολέμους,[115] καὶ τίς ἡ Περσῶν ἀλκὴ καὶ δύναμις,[116] ὥστε θαυμάζειν ἐκείνους καὶ τὴν λεγομένην Φιλίππου δεινότητα μηδὲν ἡγεῖσθαι πρὸς τὴν τοῦ παιδὸς ὁρμὴν καὶ μεγαλοπραγμοσύνην.[117] ὁσάκις γοῦν ἀπαγγελθείη Φίλιππος ἢ πόλιν ἔνδοξον ᾑρηκὼς ἢ μάχην τινὰ περιβόητον νενικηκώς,[118] οὐ πάνυ φαιδρὸς ἦν ἀκούων,[119] ἀλλὰ πρὸς τοὺς ἡλικιώτας ἔλεγεν·[120] ‘ὦ παῖδες,[121] πάντα προλήψεται ὁ πατήρ·[122] ἐμοὶ δὲ οὐδὲν ἀπολείψει μεθ᾽ ὑμῶν ἔργον ἀποδείξασθαι μέγα καὶ λαμπρόν.’[123] οὐ γὰρ ἡδονὴν ζηλῶν οὐδὲ πλοῦτον,[124] ἀλλ᾽ ἀρετὴν καὶ δόξαν,[125] ἐνόμιζεν,[126] ὅσῳ πλείονα λήψεται παρὰ τοῦ πατρός,[127] ἐλάττονα κατορθώσειν δι᾽ ἑαυτοῦ.[128] διὸ τοῖς πράγμασιν αὐξομένοις καταναλίσκεσθαι τὰς πράξεις εἰς ἐκεῖνον ἡγούμενος,[129] ἐβούλετο μὴ χρήματα μηδὲ τρυφὰς καὶ ἀπολαύσεις,[130] ἀλλ᾽ ἀγῶνας καὶ πολέμους καὶ φιλοτιμίας ἔχουσαν ἀρχὴν παραλαβεῖν.[131]
πολλοὶ μὲν οὖν περὶ τὴν ἐπιμέλειαν,[132] ὡς εἰκός,[133] ἦσαν αὐτοῦ τροφεῖς καὶ παιδαγωγοὶ καὶ διδάσκαλοι λεγόμενοι,[134] πᾶσι δ᾽ ἐφειστήκει Λεωνίδας,[135] ἀνὴρ τό τε ἦθος αὐστηρὸς καὶ συγγενὴς Ὀλυμπιάδος,[136] αὐτὸς μὲν οὐ φεύγων τὸ τῆς παιδαγωγίας ὄνομα καλὸν ἔργον ἐχούσης καὶ λαμπρόν,[137] ὑπὸ δὲ τῶν ἄλλων διὰ τὸ ἀξίωμα καὶ τὴν οἰκειότητα τροφεὺς Ἀλεξάνδρου καὶ καθηγητὴς καλούμενος.[138] ὁ δὲ τὸ σχῆμα τοῦ παιδαγωγοῦ καὶ τὴν προσηγορίαν ὑποποιούμενος ἦν Λυσίμαχος,[139] τῷ γένει Ἀκαρνάν,[140] ἄλλο μὲν οὐδὲν ἔχων ἀστεῖον,[141] ὅτι δ᾽ ἑαυτὸν μὲν ὠνόμαζε Φοίνικα,[142] τὸν δὲ Ἀλέξανδρον Ἀχιλλέα,[143] Πηλέα δὲ τὸν Φίλιππον,[144] ἠγαπᾶτο καὶ δευτέραν εἶχε χώραν.[145]
(6) Ἐπεὶ δὲ Φιλονίκου τοῦ Θεσσαλοῦ τὸν Βουκεφάλαν ἀγαγόντος ὤνιον τῷ Φιλίππῳ τρισκαίδεκα ταλάντων κατέβησαν εἰς τὸ πεδίον δοκιμάσοντες τὸν ἵππον,[146] ἐδόκει τε χαλεπὸς εἶναι καὶ κομιδῇ δύσχρηστος,[147] οὔτε ἀναβάτην προσιέμενος οὔτε φωνὴν ὑπομένων τινὸς τῶν περὶ τὸν Φίλιππον,[148] ἀλλ᾽ ἁπάντων κατεξανιστάμενος,[149] δυσχεραίνοντος δὲ τοῦ Φιλίππου καὶ κελεύοντος ἀπάγειν ὡς παντάπασιν ἄγριον καὶ ἀκόλαστον,[150] παρὼν Ἀλέξανδρος εἶπεν·[151] ‘οἷον ἵππον ἀπολλύουσι δι᾽ ἀπειρίαν καὶ μαλακίαν χρήσασθαι μὴ δυνάμενοι.’[152] τὸ μὲν οὖν πρῶτον ὁ Φίλιππος ἐσιώπησε·[153] πολλάκις δὲ αὐτοῦ παραφθεγγομένου καὶ περιπαθοῦντος,[154] ‘Ἐπιτιμᾷς σύ,’[155] ἔφη,[156] ‘πρεσβυτέροις ὥς τι πλέον αὐτὸς εἰδὼς ἢ μᾶλλον ἵππῳ χρήσασθαι δυνάμενος;’[157] ‘τούτῳ γοῦν,’[158] ἔφη,[159] ‘χρησαίμην ἂν ἑτέρου βέλτιον.’[160] ‘ἂν δὲ μὴ χρήσῃ,[161] τίνα δίκην τῆς προπετείας ὑφέξεις;’[162] ‘ἐγὼ,[163] νὴ Δί᾽,’[164] εἶπεν,[165] ‘ἀποτίσω τοῦ ἵππου τὴν τιμήν.’[166] γενομένου δὲ γέλωτος,[167] εἶτα ὁρισμοῦ πρὸς ἀλλήλους εἰς τὸ ἀργύριον,[168] εὐθὺς προσδραμὼν τῷ ἵππῳ καὶ παραλαβὼν τὴν ἡνίαν ἐπέστρεψε πρὸς τὸν ἥλιον,[169] ὡς ἔοικεν,[170] ἐννοήσας ὅτι τὴν σκιὰν προπίπτουσαν καὶ σαλευομένην ὁρῶν πρὸ αὐτοῦ διαταράττοιτο.[171] μικρὰ δὲ οὕτω παρακαλπάσας καὶ καταψήσας,[172] ὡς ἑώρα πληρούμενον θυμοῦ καὶ πνεύματος,[173] ἀπορρίψας ἡσυχῇ τὴν χλαμύδα καὶ μετεωρίσας αὑτόν ἀσφαλῶς περιέβη.[174] καὶ μικρὰ μὲν περιλαβὼν ταῖς ἡνίαις τὸν χαλινόν ἄνευ πληγῆς καὶ σπαραγμοῦ προσανέστειλεν·[175] ὡς δὲ ἑώρα τὸν ἵππον ἀφεικότα τὴν ἀπειλήν,[176] ὀργῶντα δὲ πρὸς τὸν δρόμον,[177] ἐφεὶς ἐδίωκεν ἤδη φωνῇ θρασυτέρᾳ καὶ ποδὸς κρούσει χρώμενος.[178] τῶν δὲ περὶ τὸν Φίλιππον ἦν ἀγωνία καὶ σιγὴ τὸ πρῶτον·[179] ὡς δὲ κάμψας ἐπέστρεψεν ὀρθῶς σοβαρὸς καὶ γεγηθώς,[180] οἱ μὲν ἄλλοι πάντες ἠλάλαξαν,[181] ὁ δὲ πατὴρ καὶ δακρῦσαί τι λέγεται πρὸς τὴν χαράν,[182] καὶ καταβάντος αὐτοῦ τὴν κεφαλὴν φιλήσας,[183] ‘ὦ παῖ,’[184] φάναι,[185] ‘ζήτει σεαυτῷ βασιλείαν ἴσην·[186] Μακεδονία γάρ σε οὐ χωρεῖ.’[187]
(7) Καθορῶν δὲ τὴν φύσιν αὐτοῦ δυσκίνητον μὲν οὖσαν ἐρίσαντος μὴ βιασθῆναι,[188] ῥᾳδίως δὲ ἀγομένην ὑπὸ λόγου πρὸς τὸ δέον,[189] αὐτός τε πείθειν ἐπειρᾶτο μᾶλλον ἢ προστάττειν,[190] καὶ τοῖς περὶ μουσικὴν καὶ τὰ ἐγκύκλια παιδευταῖς οὐ πάνυ τι πιστεύων τὴν ἐπιστασίαν αὐτοῦ καὶ κατάρτισιν,[191] ὡς μείζονος οὖσαν πραγματείας καὶ κατὰ τὸν Σοφοκλέα[192]
πολλῶν χαλινῶν ἔργον οἰάκων θ᾽ ἅμα,[193]
μετεπέμψατο τῶν φιλοσόφων τὸν ἐνδοξότατον καὶ λογιώτατον Ἀριστοτέλην,[194] καλὰ καὶ πρέποντα διδασκάλια τελέσας αὐτῷ.[195] τὴν γὰρ Σταγειριτῶν πόλιν,[196] ἐξ ἧς ἦν Ἀριστοτέλης,[197] ἀνάστατον ὑπ᾽ αὐτοῦ γεγενημένην συνῴκισε πάλιν,[198] καὶ τοὺς διαφυγόντας ἢ δουλεύοντας τῶν πολιτῶν ἀποκατέστησε.[199]
Σχολὴν μὲν οὖν αὐτοῖς καὶ διατριβὴν τὸ περὶ Μίεζαν Νυμφαῖον ἀπέδειξεν,[200] ὅπου μέχρι νῦν Ἀριστοτέλους ἕδρας τε λιθίνας καὶ ὑποσκίους περιπάτους δεικνύουσιν.[201] ἔοικε δὲ Ἀλέξανδρος οὐ μόνον τὸν ἠθικὸν καὶ πολιτικὸν παραλαβεῖν λόγον,[202] ἀλλὰ καὶ τῶν ἀπορρήτων καὶ βαθυτέρων διδασκαλιῶν,[203] ἃς οἱ ἄνδρες ἰδίως ἀκροαματικὰς καὶ ἐποπτικὰς προσαγορεύοντες οὐκ ἐξέφερον εἰς πολλούς,[204] μετασχεῖν.[205] ἤδη γὰρ εἰς Ἀσίαν διαβεβηκώς,[206] καὶ πυθόμενος λόγους τινὰς ἐν βιβλίοις περὶ τούτων ὑπὸ Ἀριστοτέλους ἐκδεδόσθαι,[207] γράφει πρὸς αὐτὸν ὑπὲρ φιλοσοφίας παρρησιαζόμενος ἐπιστολήν,[208] ἧς ἀντίγραφόν ἐστιν·[209] ‘Ἀλέξανδρος Ἀριστοτέλει εὖ πράττειν.[210] οὐκ ὀρθῶς ἐποίησας ἐκδοὺς τοὺς ἀκροαματικοὺς τῶν λόγων·[211] τίνι γὰρ δὴ διοίσομεν ἡμεῖς τῶν ἄλλων,[212] εἰ καθ᾽ οὓς ἐπαιδεύθημεν λόγους,[213] οὗτοι πάντων ἔσονται κοινοί;[214] ἐγὼ δὲ βουλοίμην ἂν ταῖς περὶ τὰ ἄριστα ἐμπειρίαις ἢ ταῖς δυνάμεσι διαφέρειν.[215] ἔρρωσο.’[216] ταύτην μὲν οὖν τὴν φιλοτιμίαν αὐτοῦ παραμυθούμενος Ἀριστοτέλης ἀπολογεῖται περὶ τῶν λόγων ἐκείνων,[217] ὡς καὶ ἐκδεδομένων καὶ μὴ ἐκδεδομένων·[218] ἀληθῶς γὰρ ἡ μετὰ τὰ φυσικὰ πραγματεία πρὸς διδασκαλίαν καὶ μάθησιν οὐδὲν ἔχουσα χρήσιμον ὑπόδειγμα τοῖς πεπαιδευμένοις ἀπ᾽ ἀρχῆς γέγραπται.[219]
(8) Δοκεῖ δέ μοι καὶ τὸ φιλιατρεῖν Ἀλεξάνδρῳ προστρίψασθαι μᾶλλον ἑτέρων Ἀριστοτέλης·[220] οὐ γὰρ μόνον τὴν θεωρίαν ἠγάπησεν,[221] ἀλλὰ καὶ νοσοῦσιν ἐβοήθει τοῖς φίλοις καὶ συνέταττε θεραπείας τινὰς καὶ διαίτας,[222] ὡς ἐκ τῶν ἐπιστολῶν λαβεῖν ἔστιν.[223] ἦν δὲ καὶ φύσει φιλόλογος καὶ φιλαναγνώστης.[224] καὶ τὴν μὲν Ἰλιάδα τῆς πολεμικῆς ἀρετῆς ἐφόδιον καὶ νομίζων καὶ ὀνομάζων,[225] ἔλαβε μὲν Ἀριστοτέλους διορθώσαντος ἣν ἐκ τοῦ νάρθηκος καλοῦσιν,[226] εἶχε δὲ ἀεὶ μετὰ τοῦ ἐγχειριδίου κειμένην ὑπὸ τὸ προσκεφάλαιον,[227] ὡς Ὀνησίκριτος ἱστόρηκε,[228] τῶν δὲ ἀλλων βιβλίων οὐκ εὐπορῶν ἐν τοῖς ἄνω τόποις Ἅρπαλον ἐκέλευσε πέμψαι.[229] κἀκεῖνος ἔπεμψεν αὐτῷ τάς τε Φιλίστου βίβλους καὶ τῶν Εὐριπίδου καὶ Σοφοκλέους καὶ Αἰσχύλου τραγῳδιῶν συχνάς,[230] καὶ Τελέστου καὶ Φιλοξένου διθυράμβους.[231] Ἀριστοτέλην δὲ θαυμάζων ἐν ἀρχῇ καὶ ἀγαπῶν οὐχ ἧττον,[232] ὡς αὐτὸς ἔλεγε,[233] τοῦ πατρός,[234] ὡς δι᾽ ἐκεῖνον μὲν ζῶν,[235] διὰ τοῦτον δὲ καλῶς ζῶν,[236] ὕστερον ὑποπτότερον ἔσχεν,[237] οὐχ ὥστε ποιῆσαί τι κακόν,[238] ἀλλ᾽ αἱ φιλοφροσύναι τὸ σφοδρὸν ἐκεῖνο καὶ στερκτικὸν οὐκ ἔχουσαι πρὸς αὐτόν ἀλλοτριότητος ἐγένοντο τεκμήριον.[239] ὁ μέντοι πρὸς φιλοσοφίαν ἐμπεφυκὼς καὶ συντεθραμμένος ἀπ᾽ ἀρχῆς αὐτῷ ζῆλος καὶ πόθος οὐκ ἐξερρύη τῆς ψυχῆς,[240] ὡς ἡ περὶ Ἀνάξαρχόν τε τιμὴ καὶ τὰ πεμφθέντα Ξενοκράτει πεντήκοντα τάλαντα καὶ Δάνδαμις καὶ Καλανὸς οὕτω σπουδασθέντες μαρτυροῦσι.[241]
(9) Φιλίππου δὲ στρατεύοντος ἐπὶ Βυζαντίους,[242] ἦν μὲν ἑκκαιδεκέτης Ἀλέξανδρος,[243] ἀπολειφθεὶς δὲ κύριος ἐν Μακεδονίᾳ τῶν πραγμάτων καὶ τῆς σφραγῖδος,[244] Μαίδων τε τοὺς ἀφεστῶτας κατεστρέψατο,[245] καὶ πόλιν ἑλὼν αὐτῶν τοὺς μὲν βαρβάρους ἐξήλασε,[246] συμμίκτους δὲ κατοικίσας Ἀλεξανδρόπολιν προσηγόρευσεν.[247] ἐν δὲ Χαιρωνείᾳ τῆς πρὸς τοὺς Ἕλληνας μάχης παρὼν μετέσχε,[248] καὶ λέγεται πρῶτος ἐνσεῖσαι τῷ ἱερῷ λόχῳ τῶν Θηβαίων.[249] ἔτι δὲ καὶ καθ᾽ ἡμᾶς ἐδείκνυτο παλαιὰ παρὰ τὸν Κηφισὸν Ἀλεξάνδρου καλουμένη δρῦς,[250] πρὸς ἣν τότε κατεσκήνωσε,[251] καὶ τὸ πολυάνδριον οὐ πόρρω τῶν Μακεδόνων ἐστίν.[252]
Ἐκ μὲν οὖν τούτων,[253] ὡς εἰκὸς,[254] Φίλιππος ὑπερηγάπα τὸν υἱόν,[255] ὥστε καὶ χαίρειν τῶν Μακεδόνων Ἀλέξανδρον μὲν βασιλέα,[256] Φίλιππον δὲ στρατηγὸν καλούντων.[257] αἱ δὲ περὶ τὴν οἰκίαν ταραχαί,[258] διὰ τοὺς γάμους καὶ τοὺς ἔρωτας αὐτοῦ τρόπον τινὰ τῆς βασιλείας τῇ γυναικωνίτιδι συννοσούσης,[259] πολλὰς αἰτίας καὶ μεγάλας διαφορὰς παρεῖχον,[260] ἃς ἡ τῆς Ὀλυμπιάδος χαλεπότης,[261] δυσζήλου καὶ βαρυθύμου γυναικός,[262] ἔτι μείζονας ἐποίει,[263] παροξυνούσης τὸν Ἀλέξανδρον.[264] ἐκφανεστάτην δὲ Ἄτταλος παρέσχεν ἐν τοῖς Κλεοπάτρας γάμοις,[265] ἣν ὁ Φίλιππος ἠγάγετο παρθένον,[266] ἐρασθεὶς παρ᾽ ἡλικίαν τῆς κόρης.[267] θεῖος γὰρ ὢν αὐτῆς ὁ Ἄτταλος ἐν τῷ πότῳ μεθύων παρεκάλει τοὺς Μακεδόνας αἰτεῖσθαι παρὰ θεῶν γνήσιον ἐκ Φιλίππου καὶ Κλεοπάτρας γενέσθαι διάδοχον τῆς βασιλείας.[268] ἐπὶ τούτῳ παροξυνθεὶς ὁ Ἀλέξανδρος καὶ εἰπών,[269] ‘ἡμεῖς δὲ σοι,[270] κακὴ κεφαλὴ,[271] νόθοι δοκοῦμεν;’[272] ἔβαλε σκύφον ἐπ᾽ αὐτόν.[273] ὁ δὲ Φίλιππος ἐπ᾽ ἐκεῖνον ἐξανέστη σπασάμενος τὸ ξίφος,[274] εὐτυχίᾳ δὲ ἑκατέρου διὰ τὸν θυμὸν καὶ τὸν οἶνον ἔπεσε σφαλείς.[275] ὁ δὲ Ἀλέξανδρος ἐφυβρίζων,[276] ‘οὗτος μέντοι,’[277] εἶπεν,[278] ‘ἄνδρες,[279] εἰς Ἀσίαν ἐξ Εὐρώπης παρεσκευάζετο διαβαίνειν,[280] ὃς ἐπὶ κλίνην ἀπὸ κλίνης διαβαίνων ἀνατέτραπται.’[281] μετὰ ταύτην τὴν παροινίαν ἀναλαβὼν τὴν Ὀλυμπιάδα καὶ καταστήσας εἰς Ἤπειρον αὐτὸς ἐν Ἰλλυριοῖς διέτριβεν.[282]
Ἐν τούτῳ δὲ Δημάρατος ὁ Κορίνθιος,[283] ξένος ὢν τῆς οἰκίας καὶ παρρησίας μετέχων,[284] ἀφίκετο πρὸς Φίλιππον.[285] μετὰ δὲ τὰς πρώτας δεξιώσεις καὶ φιλοφροσύνας ἐπερωτῶντος τοῦ Φιλίππου πῶς ἔχουσιν ὁμονοίας πρὸς ἀλλήλους οἱ Ἕλληνες,[286] ‘Πάνυ γοῦν,’[287] ἔφη,[288] ‘σοι προσήκει,[289] Φίλιππε,[290] κήδεσθαι τῆς Ἑλλάδος,[291] ὃς τὸν οἶκον τὸν σεαυτοῦ στάσεως τοσαύτης καὶ κακῶν ἐμπέπληκας.’[292] οὕτω δὴ συμφρονήσας ὁ Φίλιππος ἔπεμψε καὶ κατήγαγε πείσας διὰ τοῦ Δημαράτου τὸν Ἀλέξανδρον.[293]
[1] Ἀλέξανδρος sg masc gen. 亚历山大。
βασιλεύς sg masc gen. 国王,亚历山大的同位语。τοῦ是冠词。
βίος sg masc acc. 生平,传记。开头的τὸν
Καῖσαρ sg masc gen. 凯撒。τοῦ是冠词。
[2] ὑπό (ὑφ’) prep. 被(+ gen.)。
οὗ pron sg masc gen. 关系代词,指代凯撒。
καταλύω (κατελύθη) 3rd sg aor pass. 摧毁,打败。
Πομπήϊος sg masc nom. 庞培。
[3] οὗτος (τούτῳ) sg neut dat. 指示代词,这,那。
βιβλίον sg neut dat. 书,卷。τῷ
γράφω part pl masc nom. 写,书写。主语是我们。
[4] πλῆθος sg neut acc. 许多,大部分。τὸ是冠词。
ὑπόκειμαι part pl perf pass fem gen. 被认为,被当作。ὑπόκειμαι=ὑπο
(
πρᾶξις
pl fem gen.
οὐδείς
sg neut acc.
ἄλλος
sg neut acc.
προερέω
1st pl fut.
ἢ
conj.
παραιτέομαι (παραιτησόμεθα) 1st pl fut mid. 恳求,请求。异态动词,παραιτέομαι= παρα (在一旁) +
αιτέομαι (
ἀναγιγνώσκω part pl masc acc. 知道,认出;这里指知道的人、有识之士。ἀναγιγνώσκω= ἀνα (向上,上至) + γιγνώσκω (知道,认出),亦作ἀναγινώσκω。τοὺς是冠词。
[5] πάντα
adv. [
καθ’=καθά adv. 同样,如同,正像。
ἕκαστος sg neut acc. 每一个,各个。
ἐξειργασμένως adv. 仔细地,精确地,全部地。是ἐξεργάζομαι(完成,精耕细作)的被动态完成分词的副词用法。
τις pron sg neut acc. 事情,某事。
περιβόητος pl neut gen. 声名远播的;[褒]著名的;[
ἀπαγγέλλω 1st pl pres subj. 叙述,报告。ἀπαγγέλλω= ἀπο (远离) + ἀγγέλλω (宣布)。
[6] ἐπιτέμνω part pl pres masc
nom.
πλεῖστος pl neut acc. 最多的,最大部分。πλεῖστος是πολύς(许多)的最高级。
[7] συκοφαντέω pres inf. 挑剔,苛责。主语是前面的τοὺς ἀναγινώσκοντας。
开头整句的基本句式是表将来的条件句:ἐὰν + 虚拟语气(ἀπαγγέλλωμεν),将来时(προεροῦμεν
[8] οὔτε
adv.
ἱστορία
pl fem acc.
γράφω
1st pl pres.
[9] βίος
pl masc acc.
[10] ἐπιφανής pl fem dat. 显见的,著名的。这里是最高级。
πρᾶξις pl fem dat. 作为,成就。ταῖς
πάντως
adv.
εἰμί (ἔνεστι) 3rd sg pres. 是;存在(存疑)。这里用的是dat. + εἰμί
δήλωσις sg fem nom. 解释,阐明。
ἀρετή sg fem gen. 美德;美名。
ἢ conj. 或者。
κακία sg fem gen. 卑劣,邪恶;耻辱。
[11] πρᾶγμα sg neut nom. 行动,事情。
βραχύς sg neut nom. 微小的,微不足道的。
πολλάκις adv. 常常,往往;许多。
ῥῆμα sg neut nom. 话语,言辞。
παιδιά sg fem nom. 玩笑,游戏,消遣。
τις pron sg fem nom. 某种。与παιδιά搭配。
ἔμφασις sg fem acc. 意义,寓意。
ἦθος sg neut gen. 性格,性情。
ποιέω (ἐποίησε) 3rd sg aor. 做;具有,表现。
μᾶλλον adv. 更,更为,更甚。
ἢ conj. 比。
μάχη pl fem nom. 战争,战斗,战役。
μυριόνεκρος pl fem nom. 有成千上万人死亡的,尸堆如山的。μυριόνεκρος= μυριο (无数的,上万的) + νεκρός (死的);阴阳性同形。
παράταξις pl fem nom. 列队,战阵,军阵。
μέγας
pl fem nom.
πολιορκία pl fem nom. 围城,包围。
πόλις pl fem gen. 城邦,城市。
[12] ὥσπερ adv. 就像,如同。
οὖν= ὦν partic. 于是,因而。
ζωγράφος pl masc nom. 画家。
ὁμοιότης pl fem acc. 相似,相像。τὰς是冠词。
πρόσωπον sg neut gen. 脸,面貌。τοῦ是冠词。
ὄψις sg fem acc. 眼睛。τὴν
εἶδος pl neut gen. 形状,形式。τῶν是冠词。
[13] οἷς pl neut dat. 关系代词,指代προσώπου和εἰδῶν。
ἐμφαίνω 3rd sg pres mid. 展现,呈现。ἐμφαίνω= ἐν (里面,在……面前) + φαίνω (显示,使出现)。
ἦθος sg neut acc. 性格,性情。τὸ
[14] ἀναλαμβάνω 3rd pl pres. 利用;从事于。主语是οἱ ζῳγράφοι,宾语是τὰς ὁμοιότητας,意为刻画。
[15] ἐλάχιστος pl neut acc. 极少,极小。是ἐλαχύς的最高级。
λοιπός pl neut gen. 剩下的,其余的。
μέρος pl neut gen. 部分,份额。τῶν
φροντίζω part pl pres masc
nom.
[16] ἡμῖν pron 1st pl masc dat. 我们。
δοτέος sg neut acc. 必须给予的。主语是后面的两个不定式,省略了系动词εἰμί。
ψυχή sg fem gen. 气息;灵魂。τῆς
σημεῖον pl neut acc. 表征,标记。τὰ
μᾶλλον adv. 更,更为,更甚。
ἐνδύω (ἐνδύεσθαι) pres inf
mid. [
οὗτος (τούτων) pl neut gen. 这些,指代σημεῖα。
εἰδοποιέω pres inf. 描绘,赋予形式,塑造。εἰδοποιέω= εἰδο (形式) + ποιέω (做)。
ἕκαστος sg neut gen. 每一个,各个。
βίος sg masc acc. 生平,传记。τὸν
此句意为我们必须更专注于灵魂的种种表征,并据此描绘每个人的生平。
[17] ἐάω (ἐάσαντας) part pl aor masc acc. 让,任随。主语是我们。
ἕτερος pl masc dat. 另一个,另一些,两者中的一个。这里意指他人,即历史学家。
μέγεθος pl neut acc. 重大的(事情)。τὰ是冠词。
ἀγών pl masc acc. 战斗。τοὺς
这句意为把鸿业与战功留给他人去写。
[18] ὅτι conj. 连词,引导名词性从句,作主语。
γένος sg neut dat. 家族,氏族。τῷ
πατήρ sg masc gen. 父亲。πρός πατρὸς从父亲方面,从父系方面。
εἰμί (ἦν) 3rd sg imperf. 是。
Ἡρακλείδης sg masc nom. 赫拉克勒斯的子嗣。
Κάρανος sg masc gen. 卡拉诺斯。ἀπὸ Καράνου出自卡拉诺斯,从卡拉诺斯而来。
[19] μήτηρ sg fem gen. 母亲。πρὸς μητρὸς从母亲方面,从母系方面。
Αἰακίδης sg masc nom. 埃阿科斯的子嗣。
Νεοπτόλεμος sg masc gen. 涅奥普托勒摩斯。Νεοπτόλεμος= Νεο (新) + πτόλεμος (即τόλεμος,战争),即新战士;涅奥普托勒摩斯(阿基琉斯之子)很晚才参加特洛伊战争。 ἀπὸ Νεοπτολέμου出自涅奥普托勒摩斯,从涅奥普托勒摩斯而来。
[20] πάνυ adv. 完全,全然;很,十分。
πιστεύω (πεπιστευμένων) part pl perf mp neut gen. 相信,信服。τῶν
εἰμί (ἐστί) 3rd sg pres. 是。
[21] λέγω
3rd sg pres pass.
Φίλιππος
sg masc nom.
Σαμοθρᾴκη sg fem dat. 萨摩色雷斯。
Ὀλυμπιάς sg fem dat. 奥林匹娅斯。
συμμυέω (συμμυηθείς)
part sg aor pass masc nom. 一起入教,一同入会。συμμυέω= συν (和,一起) + μυέω (参加宗教秘仪,入秘教)
αὐτός sg masc nom. 自己,自身。
μειράκιον sg neut nom. 男孩,青少年。
εἰμί (ὤν) part sg masc nom. 是。
ἔτι adv. 还,尚且。
ἐκεῖνος sg fem gen. 那个人,她,指奥林匹娅斯。κἀκείνος
παῖς (παιδός) sg fem gen. 孩子。
ὀρφανός sg fem gen. 无父母的,成为孤儿的;(+ gen.)丧失……的。
γονεύς pl masc gen. [单]父亲,祖先;[
ἔραμαι (ἐρασθῆναι) aor inf
pass.
γάμος sg masc acc. 婚礼。τὸν
ἁρμόζω aor inf. 结婚;[中动]
[22] πείθω part sg aor masc nom. 说服,劝服。
ἀδελφός sg masc acc. 兄弟。τὸν
αὐτός sg fem gen. 她,指奥林匹娅斯。
Ἀρύμβας sg masc acc. 阿律巴斯。
[23] οὖν= ὦν partic. 于是,因而。
νύμφη sg fem nom. 新娘。ἡ 是冠词。
[24] νύξ (νυκτός) sg fem gen. 夜晚,晚上。
ᾗ pron sg fem dat. 关系代词,指代νυκτός。
συνείργω (συνείρχθησαν) 3rd pl aor pass. 原指一齐关起来、拴在一起;这里所说的被关入寝室中,寓指结婚。主语是腓力和奥林匹娅斯。
θάλαμος sg masc acc. 寝室。τὸν
[25] δοκέω (ἔδοξε) 3rd sg aor. 想像,梦见。
βροντή sg fem gen. 雷。
γίγνομαι (γενομένης) part sg aor mid fem gen. 出现,发生,变成。βροντῆς γενομένης是独立属格,表示条件。
ἐμπίτνω (ἐμπεσεῖν) aor inf. 落进,落到。主语是κεραυνόν。
αὐτός sg fem gen. 她,指奥林匹娅斯。
γαστήρ sg fem dat. 胃,肚子;子宫。τῇ
κεραυνός sg masc acc. 雷,霹雳。
[26] πληγή sg fem gen. 打击,一击。τῆς
πολύς sg neut acc. 许多。
πῦρ sg neut acc. 火焰。
ἀνάπτω (ἀναφθέν) part sg aor pass neut acc. 点燃。
[27] ῥήγνυμι part sg pres mid
neut acc.
φλόξ (φλόγας) pl fem acc. 火焰,火光。
φέρω (φερομένας) part pl pres pass fem acc. [被动] 被带走,吹走;[
διαλύω aor inf pass. 结束,终止。
[28] ὕστερος sg masc dat. 后来。
χρόνος sg masc dat. 时间。
γάμος sg masc acc. 婚礼。τὸν
εἴδω 3rd sg aor. 看见。
ὄναρ sg neut acc. 梦。
ἑαυτοῦ (αὑτόν) sg masc acc. 自己。
ἐπιβάλλω part sg masc acc. 扔,投。ἐπιβάλλω=
ἐπι (
σφραγίς
sg fem acc.
γαστήρ
sg fem dat.
γυνή (γυναικός) sg fem gen. 女人;妻子。τῆς冠词,表所有,即腓力的。
[30] οἴομαι (ᾤετο) 3rd sg imperf mid. 认为,相信。主语是腓力。
[31] λέων (λέοντος) sg masc gen. 狮子。
ἔχω (εἶχεν) 3rd sg imperf. 有。主语是γλυφὴ
εἰκών sg fem acc. 图案,画像,影像。
[32] ἄλλος pl masc gen. 其他的。
μάντις (μάντεων) pl masc gen. 预言家,占卜师。
ὑφοράω part pl mid masc gen. 原指从下面看,侧目而视;这里指怀疑,疑心,用怀疑的眼光看。ὑφοράω=
ὑπο (在下,从下)
+ ὁράω (
ὄψις sg fem acc. 景象,幻象;这里指腓力的梦。
此短语用的是独立属格,表对比。
[33] ὡς conj. 引导分词短语,表示非叙述者断言的原因或目的。
ἀκριβής sg fem gen. 严格,严厉。此为比较级。
φυλακή sg fem gen. 监护,防备。
δέω (δεομένων) part pl mid masc gen. 拴,捆,关押。主语是腓力。后面的τῶν是冠词。
Φίλιππος sg masc dat. 腓力;指对腓力而言。
γάμος sg masc acc. 婚姻。
此句字面意为监护好婚姻,大概是指要看好妻子。
[34] Ἀρίστανδρος ὁ Τελμησσεὺς sg masc nom. 特尔迈索斯的阿里斯坦德洛斯。
κύω pres inf. 怀孕。主语是后面的τήν。
φημί (ἔφη) 3rd sg imperf. 说,讲;认为,断定。
τήν sg fem acc. 代词,她,指奥林匹娅斯。
ἄνθρωπος sg masc acc. 人,男人。
[35] οὐθείς (οὐθὲν) sg neut acc. 没有什么(人、事、物)。οὐθείς
ἀποσφραγίζω pres inf pass. 封住。ἀποσφραγίζω= ἀπο (离开,完成) + σφραγίζω (盖封印)。
κενός pl neut gen. 空的,空虚的。此为部分属格,跟前面的οὐθὲν搭配。
[36] παῖς (παῖδα) sg masc acc. 孩子。
θυμοειδής
sg masc acc. 勇猛的;热情的。θυμοειδής= θυμός
(
λεοντώδης sg masc acc. 狮子般的。λεοντώδης= λεοντ (狮子) + ώδης (这样,如此)。
φύσις
sg fem acc.
[37] ὁράω (ὤφθη) 3rd sg aor pass. 看见。主语是后面的δράκων。
δράκων
sg masc nom.
κοιμάω (κοιμωμένης) part sg pres mid fem gen. 睡觉。
παρεκτείνω (παρεκτεταμένος) part sg perf mid masc nom. 延展,延伸,延长成一线。παρεκτείνω= παρα (在旁,越过) + ἐκτείνω (伸直)。主语是δράκων。
σῶμα sg neut dat. 身体,肉体。
[38] οὗτος (τοῦτο) sg neut acc. 这,这件事。
μάλιστα adv. 最为,尤其。是μάλα(很,十分)的最高级。
ἔρως sg masc acc. 爱。
φιλοφροσύνη pl fem acc. 友好,友爱,和睦。
ἀμαυρόω aor inf. 使暗淡,消逝;变弱,削弱。主语是τοῦτο。
λέγω 3rd pl pres. 说,叙述。无人称主语。
[39] ὡς conj. 引导分词短语,表示非叙述者断言的原因或目的。
φοιτάω pres inf. 常去(某处)。
αὐτός sg fem acc. 她,指奥林匹娅斯。
ἀναπαύω part sg fut mid masc acc. 休息,睡觉。
[40] δείδω (δείσαντα) part sg aor masc acc. 害怕。
τις (τινας) pl fem acc. 某人,某事,某物。
μαγεία pl fem acc. 巫术,魔法。
αὐτός sg masc dat. 自己,他;指腓力。
φάρμακον pl neut acc. 药,施魔术的药;魔术。
γυνή (γυναικός) sg fem gen. 女人;妻子。
[41] ὁμιλία sg fem acc. 交媾。
ὡς conj. 引导分词短语,表示非叙述者断言的原因或目的。
κρείσσων sg masc dat. 更好的,地位更高的,意指神灵等更高的存在;用作κρατύς的比较级。 [阿]=κρείττων,[
σύνειμι (συνούσης) part sg pres fem gen. 连在一起;交媾。σύνειμι= συν (
ἀφοσιόω part sg pres mid masc acc. [中动]摆脱,
[42] ἕτερος sg masc nom. 另一个,另一些,两者中的一个。
οὗτος
pl neut gen.
εἰμί (ἐστί) 3rd sg pres. 是;有,存在。
λόγος
sg masc nom.
[43] ὡς
conj.
πᾶς pl fem nom. 所有的。
τῇδε
adv.
γυνή (γυναῖκες) pl fem nom. 女人。αἱ是冠词。
ἔνοχος pl fem nom. (+ dat.
Ὀρφεύς pl neut dat. 俄耳甫斯,俄耳甫斯教。
εἰμί (οὖσαι) part pl pres fem nom. 是。
Διόνυσος sg masc acc. 酒神狄奥尼索斯。
ὀργιασμός pl masc dat. 秘仪庆典。ὀργιασμός来自ὀργιάζω(举行祭神的秘密仪式);ὄργια
παλαιός sg neut gen. 年老的;古老的。τὸ παλαιόν即古时,过去,从前;ἐκ παλαιοῦ即自古以来。τοῦ是冠词,πάνυ指全都。
[44] Κλώδωνες
pl fem nom.
Μιμαλλόνες
pl fem nom.
ἐπωνυμία
sg fem acc.
ἔχω part pl pres fem nom. 有。主语是前面所说的女人。
[45] πολύς pl neut acc. 许多,很多。
Ἠδωνία pl fem dat. 埃多尼亚妇女。
Αἷμος sg masc acc. 海摩斯山。海摩斯原是色雷斯国王,因狂妄地将自己及妻子比作宙斯和赫拉而被神分别变成海摩斯山和罗多彼山。περὶ τὸν Αἷμον即在海摩斯山附近。
Θρῄσσα pl fem dat. [伊] 色雷斯妇女,即 Θρᾷσσα;[阿]= Θρᾷττα,[多]=Θρέισσα。περὶ前的ταῖς是它的冠词。
ὅμοιος pl neut acc. 相似的,同样的;(+ dat.
δράω 3rd pl pres. 做,完成,做成。主语是前面所说的女人。
[46] ὅς (ὧν) pl fem gen. 关系代词她们,指前面的色雷斯妇女。ἀφ᾽ ὧν即从她们那里,由于她们。
δοκέω 3rd sg imperf. 看来是,似乎是。无人称主语。
θρησκεύω pres inf. 崇拜神,举行宗教仪式,色雷斯式祭神。词源即前面的Θρῄσσα(色雷斯妇女)。τὸ是冠词。
ὄνομα
sg neut acc.
κατάκορος
pl fem dat.
γίγνομαι (γενέσθαι) aor inf mid. 是,成为,变成。
περίεργος
pl fem dat.
ἱερουργία pl fem dat. 祭祀,献祭,敬神仪式。词根是ἱερός(有关神的,神圣的)。
ὄνομα后面用与格,表示“……方面的名称、代名词”
[47] Ὀλυμπίας sg fem nom. 奥林匹娅斯。ἡ是冠词。
μᾶλλον
adv.
ἕτερος
pl fem gen.
ζηλόω (ζηλώσασα) part sg aor act fem nom. 竞争;嫉妒;羡慕。这里指渴求,宾语是τὰς κατοχάς。
κατοχή pl fem acc. 神灵附体,神的感召。
ἐνθουσιασμός pl masc acc. 神灵感应,狂喜。
ἐξάγω part sg fem nom. 产生,激发。宾语是τοὺς ἐνθουσιασμοὺς。
βαρβαρικός sg neut acc. 异族的;野蛮的。这里是形容词的比较级,宾格可用作副词,像野蛮人一样。
ὄφις (ὄφεις) pl masc acc. 蛇。
μέγας pl masc acc. 大的。
χειροήθης pl masc acc. 驯服的,顺从的。动词是χειρόω
ἐφέλκω (ἐφείλκετο) 3rd sg imperf. 拖,拉。
θίασος pl masc dat. 敬奉酒神的狂欢歌舞队。τοῖς θιάσοις
[48] οἵ pl masc nom. 关系代词它们,指蛇。
κισσός sg masc gen. 常春藤。[阿]=κιττός。
μυστικός pl neut gen. 有关秘仪的;神秘的。
λίκνον pl neut gen. (酒神节游行时妇女顶在头上的)簸谷箕。
παραναδύομαι part pl mid masc
nom.
περιελίσσω part pl mid masc
nom.
θύρσος
pl neut dat.
γυνή (γυναικῶν) pl fem gen. 女人。与τοῖς θύρσοις和τοῖς στεφάνοις搭配。
στέφανος pl masc dat. 花环,花冠。
ἐκπλήσσω 3rd pl imperf. 惊走,吓住。ἐκπλήσσω= ἐκ (出自;完全)
+ πλήσσω (
ἀνήρ (ἄνδρας) pl masc acc. 男人。
[49] μήν
partic.
Φίλιππος
sg masc dat.
[50] φάσμα sg neut acc. 预兆,兆头;这里指前面所做的梦。τὸ是冠词。
πέμπω part sg aor masc dat. 派遣,送。主语腓力。
Χαίρων sg masc acc. 凯隆。
Μεγαλοπολίτης sg masc acc. 麦伽罗波利斯。τὸν Μεγαλοπολίτην
Δελφοί pl masc acc. 德尔菲。
[51] χρησμός sg masc acc. 神谕。
κομίζω (κομισθῆναι) aor inf pass. 获得,带回。
λέγω 3rd pl pres. 说,叙述。无人称主语。λέγουσι是主动词,意为人们说,据说。神谕被带给腓力等内容是它的宾语从句。
θεός sg masc gen. 神,神灵。
κελεύω part sg masc gen. 命令。独立属格,主语是神。
Ἄμμων sg masc dat. 阿蒙神。
θύω (θύειν) pres inf. 献祭。
σέβομαι pres inf mid. 敬畏,崇拜。异态动词。
μάλιστα adv. 最为,尤其。是μάλα(很,十分)的最高级。
οὗτος sg masc acc. 指示代词,这,那。
θεός sg masc acc. 神,神灵。
[52] ἀποβάλλω fut inf. 失去,丧失;抛开,抛弃。
ὄψις pl fem gen. 眼睛。
αὐτός sg masc acc. 人称代词,他,指腓力。
ἕτερος pl fem gen. 另一个,另一些,两者中的一个。τὴν是冠词。τὴν ἑτέραν与前面的τῶν ὄψεων搭配,表示两只眼睛中的一只。
[53] ἣν sg fem acc. 关系代词,指代ἑτέραν。
θύρα sg fem gen. 门。τῆς
ἁρμός sg masc dat. 缝隙,接缝。τῷ是冠词。
προσβάλλω part sg aor masc
nom.
κατοπτεύω (κατώπτευσεν) 3rd sg aor. 观察,侦察;指偷窥。
μορφή sg fem dat. 形象,外观。
δράκων sg masc gen. 蛇。
συνευνάζω part sg pass masc acc. 使和(某人)同床;[被动]同床,同睡。συνευνάομαι= συνευνάζω = συν (和) + εὐνάζω (使躺下,[
γυνή sg fem dat. 妻子。τῇ是冠词,表所有,即腓力的。
θεός
sg masc acc.
[54] Ὀλυμπίας sg fem nom. 奥林匹娅斯。
[56] προπέμπω
part sg pres fem nom.
στρατεία
sg fem acc.
[57] φράζω part sg aor fem nom. [意义比λέγω强]宣告,解释。
μόνος sg masc dat. 单独的,唯独。
τέκνωσις sg fem acc. 生育,出生。动词τεκνόω。
ἀπόρρητος
sg neut acc.
[58] κελεύω
3rd sg imperf.
ἀξίος
pl neut acc.
φρονέω
pres inf.
γένεσις
sg fem gen.
[59] ἕτερος pl masc nom. 另一个,另一些,其他。
φημί
3rd pl pres.
αὐτός
sg fem acc.
ἀφοσιόω
pres inf mid.
λέγω
pres inf.
[60] οὐ
adv.
παύω 3rd sg fut mid. 停止。
με 1st sg fem acc. 我。
διαβάλλω part sg masc nom. 投过,扔过;指控,诽谤,信口胡诌。这里意为满口谤言地把我说成是赫拉。διαβάλλω= δια (越过) +
βάλλω (
Ἥρα sg fem acc. 赫拉。阿蒙-宙斯神的妻子。
[61] γεννάω (ἐγεννήθη) 3rd sg aor pass. 生产,生下。
οὖν= ὦν partic. 于是,因而;真的,的确。
ἵστημι (ἱσταμένου) part sg pres mid masc gen. 使直立;开始,起始。
μείς (μηνός) sg masc gen. [埃和多]月,月份。[阿]=μήν。古希腊早期将月份分为两部分:μὴν ἱστάμενος(上半月)和μὴν
φθίνων
ἑκατομβαιών sg masc gen. (阿提卡年历的)正月,赫卡通拜昂月;相当于公历7月中至8月中。ἱσταμένου μηνὸς Ἑκατομβαιῶνος独立属格,指正月上旬。
[62] ὅς (ὅν) sg masc acc. 关系代词,该月份。
Μακεδών
pl masc nom.
λῷος
sg masc acc.
καλέω (καλοῦσιν) 3rd pl pres. 呼唤;叫作,称为。
[63] ἕκτος sg fem dat. 第六,第六天。
[64] καθ’=καθά adv. 同样,如同,就在。
ὅς (ἣν) sg fem acc. 关系代词,指前面的第六天。
ἡμέρα sg fem acc. 一天,一日。
Ἔφεσος sg fem gen. 以弗所。
Ἄρτεμις sg fem gen. 阿尔忒弥斯女神。
ἐμπίμπρημι (ἐνεπρήσθη) 3rd sg
aor pass.
νεώς sg masc nom. [阿]神庙。一般作ναός,[
[65] ὅς (ᾧ) sg neut dat. 关系代词这,意为对此。
Ἡγησίας sg masc nom. 赫革西亚斯。
Μάγνης sg masc nom. 马格内斯地区。ὁ Μάγνης马格内斯人。
ἐπιφωνέω (ἐπιπεφώνηκεν) 3rd sg perf. 呼唤;谈及。
ἐπιφώνημα sg neut acc. 机智、诙谐的说法。
κατασβέννυμι (κατασβέσαι) aor inf. 熄灭。
πυρκαιά sg fem acc. 大火,火灾。
ἐκεῖνος sg fem acc. 指示代词,那场。
ψυχρία sg fem gen. 寒冷。
δύναμαι part sg pres mid neut
acc.
此句意为马格内斯的赫革西亚斯曾谈及此事,其言辞之冷峻足以使大火熄灭。
[66] εἰκότως adv. 可能地,自然地,合理地,合适地;εἰκός的副词。
φημί (ἔφη) 3rd sg imperf. 说,讲;认为,断定。主语是赫革西亚斯。
καταφλέγω aor inf pass. 烧毁,烧光。
νεώς sg masc acc. [阿]神庙。τὸν
ἀσχολέω part sg pres mid fem
gen.
Ἀλέξανδρος sg masc gen. 亚历山大。
μαίωσις sg fem acc. 分娩,出生。τὴν是冠词。
[67] ὅσοι pl masc nom. 像……一样的,和……
Μάγος pl masc gen. 玛哥斯僧,古波斯先知、僧侣。
Ἔφεσος sg fem dat. 以弗所。
διατρίβω part pl pres masc
nom.
τυγχάνω (ἔτυχον) 3rd pl aor. 恰好在场,偶然碰到。
[68] νεώς sg masc acc. [阿]神庙。一般作ναός,[
πάθος sg neut acc. 事件,灾难。τὸ是冠词。
ἡγέομαι (ἡγούμενοι) part pl pres mid masc nom. 认为,相信,视为。异态动词,主语是玛哥斯僧。
πάθος sg neut gen. 事件,灾难。
ἕτερος sg neut gen. 另一个,另一些,两者中的一个。
σημεῖον sg neut acc. 标志,预兆,征兆。
εἰμί (εἶναι) pres inf. 是。
[69] διαθέω (διέθεον) 3rd pl imperf. 四处跑。διαθέω= δια (
πρόσωπον pl neut acc. 脸,面容。
τύπτω part pl pres mid masc
nom.
βοάω (βοῶντες) part pl pres masc nom. 叫喊,宣告。
ἄτη sg fem acc. 破坏,危害,祸根,祸害。
ἅμα adv. 同时,立刻。
συμφορά sg fem acc. (基本义是收集、聚集)事件,遭遇。[常作贬义]厄运,灾难,祸患。συμφορά= συν (和) + φορά (
μέγας
sg fem acc.
Ἀσία sg fem dat. 亚洲。τῇ是冠词。
ἡμέρα sg fem acc. 一天,一日。
ἐκεῖνος sg fem acc. 指示代词这,那。
τίκτω (τετοκέναι) perf inf. 原指生育,这里指产生,造成。主语是τὴν ἡμέραν ἐκείνην。
[70] Φίλιππος sg masc dat. 腓力。
ἄρτι adv. 现在,刚刚。
Ποτείδαια sg fem acc. 波提代亚。
αἱρέω (ᾑρηκότι) part sg perf masc dat. (基本义为拿,捕,取走)征服,占领。主语是腓力。
τρεῖς pl masc nom. 三。与ἀγγελίαι搭配。
ἥκω 3rd pl imperf. 已来到,传来。主语是τρεῖς ἀγγελίαι。
ἀγγελία pl fem nom. 信息,消息。
αὐτός sg masc acc. 相同,同样的。
χρόνος sg masc acc. 时间。κατὰ
τὸν αὐτὸν χρόνον
[71] ἡ sg fem nom. 代词。ἡ…ἡ…τρίτη意为一个是,另一个是,第三个是。
Ἰλλυριοί pl masc acc. 伊利里亚。
ἡσσάομαι (ἡττᾶσθαι) pres inf pass. 被打败,屈服。异态动词,主语是Ἰλλυριοὺς;[阿]= ἡττάομαι。
μάχη
sg fem dat.
μέγας sg fem dat. 大的。
Παρμενίων sg masc gen. 帕美尼奥。διὰ Παρμενίωνος被帕美尼奥。
[72] Ὀλυμπία adv. 在奥林匹亚。
ἵππος sg masc dat. 马。
κέλης sg masc dat. 快马,赛马。
νικάω (νενικηκέναι) perf inf. 胜利,获胜。
[73] Ἀλέξανδρος sg masc gen. 亚历山大。
γένεσις sg fem gen. 起源;诞生,出身。
[74] ὅς (οἷς) pl neut dat. 代词。ἐφ᾽ οἷς即对此。
ἥδομαι (ἡδόμενον) part sg pres mid masc acc. 感到高兴,感到愉快。异态动词,主语是腓力。
[75] εἰκός sg neut nom. 合理的,自然的,当然的。ὡς εἰκὸς即理所当然。
[76] μάντις pl masc nom. 预言家,占卜师。οἱ是冠词。
ἐπαίρω (ἐπῆραν) 3rd pl aor. (基本义是抬高,升起)使振奋,激励,鼓舞(腓力)。ἐπαίρω= ἐπι (加强意思) +
αἴρω (
ἀποφαίνω part pl pres mp masc
nom.
παῖς (παῖδα) sg masc acc. 孩子。τὸν
τρεῖς (τρισί) pl fem dat. 三。
νίκη pl fem dat. 胜利。
γεννάω (συγγεγεννημένον) part sg perf mp masc acc. 出生,被生下。συγγεγεννημένον=
συγ (=συν
ἀνίκητος
sg masc acc.
εἰμί (ἔσεσθαι) fut inf mid. 是。主语是τὸν παῖδα。
[77] ἰδέα sg fem acc. 形像,外表。Τὴν
σῶμα sg neut gen. 身体,躯体。τοῦ是冠词。
Λύσιππειος pl masc nom. 吕西波斯雕刻的像。
ἀνδριάς pl masc gen. 雕像,人像。部分属格,οἱ Λυσίππειοι τῶν ἀνδριάντων即雕像当中吕西波斯所刻的。
ἐμφαίνω
3rd pl pres.
[78] οὗ
pron sg masc gen.
μόνος
sg masc gen.
αὐτός
sg masc nom.
ἀξιόω (ἠξίου) 3rd sg imperf. 认为适于,指定。主语是αὐτός。
πλάσσω (πλάττεσθαι) pres inf pass. 塑造,雕刻。
[79] ἃ pron pl neut acc. 它们,指吕西波斯雕的像。
πολύς (πολλοί) pl masc nom. 许多。
διάδοχος pl masc gen. 后继者。部分属格。
ὕστερον adv. 后来。
φίλος
pl masc gen.
ἀπομιμέομαι (ἀπεμιμοῦντο) 3rd pl imperf. 临摹,仿制。ἀπομιμέομαι= ἀπο (远离,出于) + μιμέομαι (模仿,仿效)。
[80] ἀνάτασις sg fem acc. 伸出,伸展。ἀνάτασις= ἀνα (向上) + τάσις (拉紧)。
αὐχήν (αὐχένος) sg masc gen. 脖子。τοῦ是冠词。
εὐώνυμον adv. 左边,向左。
ἡσυχῇ adv. 轻轻地,静静地。[多]= ἁσυχᾷ
κλίνω (κεκλιμένου) part sg perf pass masc gen. 使斜,使斜靠;[被动]斜倚,歪向一边。
ὑγρότης sg fem acc. (基本义是潮湿)柔软,(性情)温和,充满柔情的(眼睛)。形容词为ὑγρός(潮湿的,柔软的)。
ὄμμα pl neut gen. 眼睛。
[81] διατηρέω (διατετήρηκεν) 3rd sg perf. (基本义是保持、遵守)仔细观察。διατηρέω= δια (通过,彻底) + τηρέω (维护,观察)。
ἀκριβῶς
adv.
τεχνίτης sg masc nom. 工匠,手艺人。
[82] Ἀπελλῆς sg masc nom. 阿佩勒斯。
γράφω part sg pres masc nom. 画,绘画。
κεραυνοφόρος sg masc acc. 掷霹雳者。κεραυνοφόρος= κεραυνός (霹雳) + φορέω (具有,常带)。γράφων τὸν κεραυνοφόρον意为(将亚历山大)画成掷霹雳者。
μιμέομαι 3rd sg aor. 模仿,描摹。异态动词。
χροιά (χρόαν) sg fem acc. 皮肤,[
[83] φαιός (φαιότερον) sg masc acc. 暗淡的,灰色的。此为比较级。
πινόομαι (πεπινωμένον) part sg perf pass masc acc. 弄脏。名词为πίνος(污垢,油垢)。
ποιέω (ἐποίησεν) 3rd sg aor. 做,制造。
[84] εἰμί (ἦν) 3rd sg imperf. 是。主语是亚历山大。
λευκός sg masc nom. 白的,白皙的。
[85] ὥς conj. 正如。
φημί (φασιν) 3rd pl pres. 说;认为。
[86] λευκότης sg fem nom. 白,白皙。
φοινίσσω (ἐπεφοίνισσεν) 3rd sg imperf. 变红。
αὐτός sg masc gen. 他,指亚历山大。与ἡ λευκότης搭配。
στῆθος sg neut acc. 胸部。
πρόσωπον sg neut gen. 脸,面貌。
[87] ὅτι conj. 连词,其所引导的是ἀνέγνωμεν的宾语从句,从句有两个动词:ἀπέπνει和κατεῖχεν。
χρώς sg masc gen. 皮肤,[泛指]
ἡδύς (ἥδιστον) sg masc acc. 香的,清香的,好闻的。此为最高级,作名词。
ἀποπνέω (ἀπέπνει) 3rd sg
imperf.
στόμα sg neut acc. 口,嘴巴。
κατέχω (κατεῖχεν) 3rd sg imperf. (基本义是抓住,阻止,据有)充满,溢满。κατέχω= κατα (向下,加强意思) + ἔχω (有,抓住)。主语是εὐωδία。
εὐωδία
sg fem nom.
σάρξ (σάρκα) sg fem acc. 肉,肉身,躯体。
πᾶς (πᾶσαν) sg fem acc. 整个,所有。
此句意为他的皮肤散发一种醉人的清香,嘴巴和整个躯体亦是芬芳馥郁。
[88] ὥστε adv. 犹如,好像。
πληρόω pres inf mid. 使满,使充满。
χιτωνίσκος pl masc acc. 小衬袍,短衬衣。ὁ χιτωνίσκος= τὸ χιτώνιον,都是χιτών(长袍
[89] ἀναγιγνώσκω (ἀνέγνωμεν) 1st pl aor. (基本义是知道、认出)阅读。ἀναγιγνώσκω= ἀνα (向上) +
γιγνώσκω (
ὑπόμνημα pl neut dat. 记忆,记录,回忆录。ὑπόμνημα= ὑπο (含有) + μνῆμα (回忆,纪念)。
Ἀριστόξενος pl neut dat. 阿里斯托克塞诺斯。
[90] αἰτία
sg fem nom.
ἴσως adv. 同样,同等;可能,大概,或许。
σῶμα sg neut gen. 身体,躯体。τοῦ是冠词。
κρᾶσις
sg fem nom.
πολύθερμος sg fem nom. 热的,温暖的。πολύθερμος= πολυ (多,很) + θερμός (热的)。
εἰμί (οὖσα) part sg pres fem nom. 是。
πυρώδης sg fem nom. 火一般的,像火炬一样的。πυρώδης= πυρσός (火炬) + εἶδος (样子)。
[91] εὐωδία sg fem nom. 芳香,好气味。
γίγνομαι (γίνεται) 3rd sg pres pass. (基本义是出生
πέψις sg fem dat. (基本义是加热以软化,成熟)发酵。
ὑγρός pl fem gen. 湿的,潮湿的;指湿气。
θερμότης sg fem gen. 热。
[93] ὅθεν adv. 从那里;因此。
ξηρός pl masc nom. 干燥的。
διάπυρος pl masc nom. 炽热的,火热的。διάπυρος= δια (
τόπος pl masc nom. 地方,区域。
οἰκουμένη sg fem gen. 有人居住的。οἰκέω的分词;ἡ οἰκουμένη(暗含γῆ)有人居住的大地。部分属格,意为有人居住的大地的(某部分)。
πλεῖστος
pl neut acc.
κάλλιστος
pl neut acc.
ἄρωμα pl neut gen. 香料,芳草。部分属格,意为香料中(最多和最好的)。
φέρω (φέρουσιν) 3rd pl pres. (基本义是携带,带走)生产,产生。
[94] ἐξαιρέω 3rd sg pres. 取出,释放;这里指晒干。ἐξαιρέω= ἐξ (出,离) + αἱρέω (拿,取走)。
ἥλιος sg masc nom. 太阳。
ὑγρός
sg neut acc.
ὥσπερ adv. 就像,如同。
ὕλη sg fem acc. (基本义是森林)物质。
σηπεδών sg fem gen. 腐烂,腐败。τὸ ὑγρόν ὥσπερ ὕλην σηπεδόνος意为犹如腐败之物的湿气。
ἐπιπολάζω part sg pres neut acc. 升到上面;占上风;盛行。
σῶμα pl neut dat. 身体,躯体。这里指大地。ἐπιπολάζον τοῖς σώμασιν修饰τὸ ὑγρόν,意为浮溢在地表上的
[96] ἔοικα 3rd sg perf. 像是,看来是。ἔοικε看来……;ὡς ἔοικε看来。
[97] ποτικός sg masc acc. 嗜酒的,爱饮酒的。名词 πότος
θυμοειδής sg masc acc. (基本义是勇敢的)热情的,暴躁的,易怒的。θυμοειδής= θυμός (灵魂,精神)
+ εἰδής (
παρέχω 3rd sg imperf. (基本义是提供)造成,产生。παρέχω= παρα (在旁,到某处) + ἔχω (有)。
[98] εἰμί (ὄντος) part sg pres masc gen. 是。
αὐτός sg masc gen. 他,指亚历山大。
παῖς (παιδός) sg masc gen. 孩子。独立属格,表条件;Ἔτι δὲ ὄντος αὐτοῦ παιδὸς即当他还是个孩子时。
σωφροσύνη sg fem nom. 头脑清醒,明智,谦虚,自制,谨慎。ἥ是冠词。
διαφαίνω 3rd sg imperf mid. 显出,出现,表现。διαφαίνω= δια (
τίς (τῷ) sg neut dat. 某个,某事。指后面的内容。
τἆλλα pl neut acc. 其他的。τἆλλα= τὰ ἄλλα。πρὸς τἆλλα对别的事情。
ῥαγδαῖος
sg masc acc.
εἰμί (ὄντα) part sg pres masc acc. 是。主语亚历山大。
φέρω (φερόμενον) part sg pres
mid masc acc.
σφοδρῶς
adv.
ἡδονή
pl fem dat.
σῶμα
sg neut acc.
δυσκίνητος
sg masc acc.
εἰμί (εἶναι) pres inf. 是。不定式作φερόμενον的宾语,即能做到断然不为肉体的欢乐所动。
πολύς sg fem gen. 许多的,非常的。
πραότης sg fem gen. 淡然,温和,柔和,宽厚。μετά πολλῆς πρᾳότητος即以非常淡然的态度。
ἅπτω (ἅπτεσθαι) pres inf
pass.
τοιοῦτος pl neut gen. 这样的,这种性质的。ἅπτεσθαι τῶν τοιούτων
[99] φιλοτιμία sg fem nom. 爱荣誉,好胜,雄心。
ἡλικία sg fem acc. 年龄;成年,青春期。παρ᾽ ἡλικίαν在青春期时。
ἐμβριθής sg neut acc. (基本义是重的)严肃的,庄重的;暴虐的,野蛮的。ἐμβριθής= ἐν (在) + βρῖθος
(
ἔχω (εἶχε) 3rd sg imperf. (基本义是有)保持。
φρόνημα sg neut acc. 精神,意志。与ἐμβριθὲς搭配,即精神庄重。
μεγαλόψυχος sg masc acc. 心胸宽大,宽宏大量。μεγαλόψυχος= μεγάλος (大的) + ψυχή (精神)。
[100] οὔτε adv. 不,也不。οὔτε... οὔτε表示两方面的否定,既不……
πᾶς (παντός) sg masc gen. 所有的,每一个。ἀπὸ παντὸς
πᾶς (πᾶσαν) sg fem acc. 所有的,每一个。
ἀγαπάω (ἠγάπα) 3rd sg imperf. 欢迎;爱,喜欢。主语亚历山大。
δόξα sg fem acc. 想法,期望;荣誉,名声。πᾶσαν δόξαν每一种荣誉或名声。
[101] ὡς conj. 引导分词短语,表示非叙述者断言的原因或目的。
Φίλιππος sg masc nom. 腓力。
λόγος sg masc gen. 话语,言辞。
δεινότης sg fem dat. (基本义是可怕)伶俐,精明。λόγου τε δεινότητι即口齿伶俐,能言善辩。
σοφιστικῶς
adv.
καλλωπίζω
part sg pres mid masc nom.
Ὀλυμπία
sg fem dat.
νίκη
pl fem acc.
ἅρμα
pl neut gen.
ἐγχαράσσω
part sg pres masc nom.
νόμισμα pl neut dat. 习惯所承认的东西(通货,度量衡等);这里指钱币。
[102] αὐτός sg masc acc. 他,指亚历山大。περὶ αὐτὸν他身边(的人)。
ἀποπειράομαι part pl pres mid
masc gen.
εἰ conj. 是否。
βούλομαι 3rd sg pres opt mid. 意欲,愿意,打算。异态动词。祈愿语气 + ἂν表示可能。
Ὀλυμπιάς sg fem dat. 奥林匹亚赛会。
ἀγωνίζομαι aor inf mid. 竞赛,夺奖;作战,斗争。异态动词。
στάδιον sg neut acc. 跑道;亦作长度单位,约184.2米。ἀγωνίσασθαι στάδιον即赛跑。
[103] εἰμί (ἦν) 3rd sg imperf. 是。主语亚历山大。
ποδώκης sg masc nom. 捷足的,脚快的;迅速的。
[104] εἴ conj. 如果。
[105] φημί (ἔφη) 3rd sg imperf. 说,讲。
[106] βασιλεύς pl masc acc. 国王。宾格一般作βασιλέας,后来亦作βασιλεῖς。
μέλλω (ἔμελλον) 1st sg imperf. (基本义是就要,打算)命中注定;一定,必定,应当。
ἔχω (ἕξειν) fut inf. 有。
ἀνταγωνιστής pl masc acc. 对手,竞争者。动词ἀνταγωνίζομαι= ἀντα (面对面地,相对) + ἀγωνίζομαι (竞赛,斗争)。
[107] φαίνω 3rd sg pres mid. 使出现,显示;(+ part.)显然是……。主语亚历山大。
καθόλου= καθ’ ὅλου adv. 总之,一般地。ὅλος即整个的,全部的;中性作副词,一般地,总之。
ἀθλητής pl masc gen. 运动员。
γένος sg neut acc. (基本义是种族)出身,属。πρὸς τὸ τῶν ἀθλητῶν γένος针对运动员出身的人。
ἀλλότριως adv. 疏远地,敌对地。
ἔχω part sg pres masc nom. 有,保持,针对。
[108] πλεῖστος pl masc acc. 最多的,最大的。πολύς(许多)的最高级。
τοι partic. 真的,确实,你们知道的。
τίθημι (θείς) part sg aor masc nom. 设立,安排。主语亚历山大。
ἀγών pl masc acc. (基本义是集会,大会)竞技会,竞赛。与πλείστους
μόνος
sg neut acc.
τραγῳδός
pl masc gen.
αὐλητήρ
pl masc gen.
κιθαρῳδός=κιθαραοιδός pl masc gen. 弹琴自唱者。κιθαρῳδός=
κιθαρα (
[109] ἀλλά adv. (基本义是表示转折)而且,还有。
ῥαψῳδός pl masc gen. 游吟歌者,诵诗人(尤指荷马史诗)。
[111] οὔτε adv. 不,也不。οὔτε... οὔτε表示两方面的否定,既不……
πυγμή sg fem gen. 拳击。
παγκράτιον sg neut gen. 全能比赛(指拳击和摔跤的混合比赛)。
τις (τινος) pron sg gen. 有点儿。
σπουδή sg fem gen. (基本义是急忙)热心,苦心,努力。μετά σπουδῆς
τίθημι (ἔθηκεν) 3rd sg aor. 设立,安排。主语亚历山大。
ἆθλον
sg neut acc.
[112] Πέρσης pl masc gen. 波斯。
βασιλεύς sg masc gen. 国王。
πρέσβις pl fem acc. 使节。亦作πρεσβεύς。τοὺς δὲ παρὰ τοῦ Περσῶν βασιλέως
πρέσβεις
ἥκω (ἥκοντας) part pl pres masc acc. [现在时用作完成时]已来到。主语是波斯使节。
ἀποδημέω part sg pres masc gen. 不在家,在国外。独立属格,表条件;ἀποδημοῦντος
Φιλίππου
ξενίζω part sg pres masc nom.
γίγνομαι (γενόμενος) part sg aor mid masc nom. 变成,成为。
συνήθης sg masc nom. (+ dat.,人)和某人熟识的,交往密切的。作名词时为知己、密友。这里指亚历山大与使节们寒暄一番、相互熟识。
οὕτως adv. 以这种方式,即下文的询问。
χειρόω (ἐχειρώσατο) 3rd sg aor mid. 征服,使悦服。宾语是波斯使节。
φιλοφροσύνη sg fem dat. 友好,欢迎。
τῷ pron sg dat. 作为后面动词不定式的冠词,
μηδείς sg neut acc. 没有一个,一个也没有。中性μηδέν常用作副词,即绝不,并不,绝无。
ἐρώτημα
sg neut acc.
παιδικός
sg neut acc.
ἐρωτάω (ἐρωτῆσαι) aor inf. 问,询问。
μηδέ
adv.
μικρός
sg neut acc.
[113] ὁδός pl masc gen. 道路。
μῆκος pl neut acc. 长度,里程。
πορεία pl fem acc. 旅程,行军。
ἄνω
adv.
τρόπος sg masc acc. 方向,方位,方面。πορείας
τῆς ἄνω τρόπον
ἐκπυνθάνομαι pres inf mid. 打听,探听。异态动词。
[114] αὐτός sg masc gen. 本身,本人。περὶ αὐτοῦ τοῦ βασιλέως有关国王本人。
[115] ὁποῖος sg masc nom. 什么样的,什么性质的。相当于ποῖος。
εἰμί (εἴη) 3rd sg pres opt. 是。主句动词使用简单过去时,属于第二时态序列,因而作为从句,这里使用祈愿语气。
πόλεμος pl masc acc. 战争。πρὸς τοὺς πολέμους对于战争。这里指波斯国王对战争是什么态度。
[116] τις sg masc nom. 什么样的,什么性质的。相当于ποῖος。
Πέρσης pl masc gen. 波斯。
ἀλκή sg fem nom. (基本义是力量)精神,士气。
δύναμις sg fem nom. 力量,权力,兵力。
[117] ὥστε conj. 连词,表示结果。
θαυμάζω pres inf. 惊异,钦佩。主语使节们。
ἐκεῖνος pl masc acc。指示代词这,那;指使节们。
λέγω (λεγομένην) part sg pres pass fem acc. 说,讲。这里意为常被人们说道的。
Φίλιππος sg masc gen. 腓力。
δεινότης sg fem acc. (基本义是可怕)伶俐,精明。τὴν λεγομένην Φιλίππου δεινότητα
μηδείς g neut acc. (基本义是没有一个)无足轻重,没有价值。
ἡγέομαι (ἡγεῖσθαι) pres inf mid. 相信,认为,视为。主语使节们。
παῖς (παιδός) sg masc gen. 孩子。
ὁρμή sg fem acc. 冲劲,奋发有为,积极进取。
μεγαλοπραγμοσύνη sg fem acc. 有远大抱负,志在四方。μεγαλοπραγμοσύνη= μεγαλος (大的,高的) + πρᾶγμα (事情,行动)。
πρὸς τὴν τοῦ παιδὸς ὁρμὴν καὶ μεγαλοπραγμοσύνην意为和这个孩子的奋发有为和宏图大志相比。
[118] ὁσάκις adv. 像……那样多次、经常地。
γοῦν partic. 至少,总之;确实,其实。
ἀπαγγέλλω 3rd sg aor opt pass. 报告,宣告,述说。ἀπαγγέλλω=
ἀπο (
Φίλιππος sg masc nom. 腓力。
ἤ
conj.
πόλις
sg fem acc.
ἔνδοξος
sg fem acc.
αἱρέω (ᾑρηκώς) part sg perf masc nom. 征服,占领。
μάχη
sg fem acc.
τις (τινά)
sg fem acc.
περιβόητος
sg fem acc.
νικάω (νενικηκώς) part sg perf masc nom. 打赢。
[119] πάνυ
adv.
φαιδρός sg masc nom. (基本义是发光的)愉快的,欢乐的,高兴的。
εἰμί (ἦν) 3rd sg imperf. 是。主语亚历山大。
ἀκούω part sg pres masc nom. 听到,听说。
[121] παῖς pl masc voc. 孩子,少年。
[122] πᾶς (πάντα) pl neut acc. 所有的,一切。
προλαμβάνω (προλήψεται) 3rd
sg fut mid.
πατήρ
sg masc nom.
[123] ἐμοί 1st sg masc dat. 我。
μηδείς sg neut acc. 没有一个,一个也没有。中性μηδέν常用作副词,即绝不,并不,绝无。
ἀπολείπω 3rd sg fut. 留下。ἀπολείπω= ἀπο (离开) + λείπω (离开,留下)。
μετά prep. 和,与。
σύ (ὑμῶν) pron 2nd pl gen. 你们。
ἔργον sg neut acc. 工作,事业。
ἀποδείκνυμι aor inf mid. (基本义是指出,表明)[中动]显示(品质)。ἀποδείκνυμι= ἀπο (离开) + δείκνυμι (指出,显示)
μέγας sg neut acc. 大的,伟大的。
λαμπρός sg neut acc. (基本义是光辉的)闻名的,荣耀的,光荣的。
[124] οὐ adv. 不。οὐ… οὐδὲ不……也不。
ἡδονή sg fem acc. 愉快,欢乐。
ζηλόω part sg pres masc nom. (基本义是竞争,争胜)渴求,羡慕。
πλοῦτος sg masc acc. 财富。
[125] ἀρετή sg fem acc. 美名,荣誉。
δόξα sg fem acc. 声望,荣誉,名声。
[126] νομίζω 3rd sg imperf. (基本义是保持习惯)相信,认为(+ inf.,即下面的κατορθώσειν)。
[127] ὅσος sg neut dat. 像……一样的,和……
πλείων pl neut acc. 更多的,更大的。πολύς的比较级。ὅσῳ
πλείονα
λαμβάνω 3rd sg fut mid. 得到,拥有。
πατήρ sg masc gen. 父亲。παρὰ τοῦ πατρός从他父亲那里。
[128] ἐλάσσων pl neut acc. 较少的,较小的。μικρός的比较级。[阿]= ἐλάττων。
κατορθόω fut inf. (基本义是使直立)成功。κατορθόω= κατα (加强意思) + ὀρθόω (使直立,成功)。
ἑαυτοῦ sg masc gen. 反身代词,他自己。δι᾽ ἑαυτοῦ靠自己,凭自己。
[129] διό=δι’ ὅ conj. 因此,所以,为此。
πρᾶγμα pl neut dat. 行动,事情。
αὐξάνω part pl pres mid neut dat. 增加,增多。τοῖς πράγμασιν αὐξομένοις随着腓力事业的发展。
καταναλίσκω pres inf mid. 挥霍,浪费,消耗。καταναλίσκω= κατα (加强意思) + ἀναλίσκω (用掉,浪费)。
πρᾶξις pl fem acc. 行事,作为;命运。
ἐκεῖνος sg masc acc. 他,指腓力。
καταναλίσκεσθαι τὰς πράξεις εἰς ἐκεῖνον即自己的前程会在乃父的身上消磨殆尽。
ἡγέομαι (ἡγούμενος) part sg pres mid masc nom. 认为,相信,觉得
[130] βούλομαι 3rd sg imperf mid. 意欲,愿意,打算。异态动词。
χρῆμα pl neut acc. 必需之物,尤指财物,钱财。
τρυφή pl fem acc. 奢侈,娇气,放荡。
ἀπόλαυσις pl fem acc. 享受,乐趣。
[131] ἀγών pl masc acc. (基本义是集会,大会)竞赛;战斗。
πόλεμος pl masc acc. 战争。
φιλοτιμία pl fem acc. 爱荣誉,好胜,雄心。
ἔχω (ἔχουσαν) part sg pres act fem acc. 有。主语是ἀρχὴν。
ἀρχή sg fem acc. 王权,统治权,王国。
ἀγῶνας καὶ πολέμους καὶ φιλοτιμίας ἔχουσαν ἀρχὴν即干戈与兵马共舞、烽火与雄心齐飞的王国。
παραλαμβάνω (παραλαβεῖν) aor inf. 接受,接替,继承。παραλαμβάνω= παρα (从……旁边) + λαμβάνω (得到,占有)。
[132] πολύς (πολλοί) pl masc nom. 许多。
ἐπιμέλεια sg fem acc. 关心,经管,教育。ἐπιμέλεια= ἐπι (加强意思) +
μελέτη (
περὶ τὴν ἐπιμέλειαν即为了或负责他的教育。
[133] ἔοικα (εἰκός) part sg perf neut nom. 看来是,
[134] εἰμί (ἦσαν) 3rd pl imperf. 是;存在。
αὐτός sg masc gen. 他,指亚历山大。
τροφεύς pl masc nom. 养育者,养父,保傅。
παιδαγωγός
pl masc nom.
διδάσκαλος
pl masc nom.
λέγω (λεγόμενοι) part pl pres pass masc nom. 安排,挑选,选择。
[135] πᾶς (πᾶσι) pl masc dat. 所有的,每个的。
ἐφίστημι (ἐφειστήκει) 3rd sg plup. 安排在……上,任命。ἐφίστημι= ἐπι (在上) + ίστημι (竖立,安置)。
πᾶσι δ᾽ ἐφειστήκει位在其他所有人之上。
Λεωνίδας sg masc nom. 列奥尼达斯。
[136] ἀνήρ sg masc nom. 人,男人。
ἦθος sg neut acc. (基本义是常歇处,居处;巢穴,洞,窝)性情,性格。τό是冠词。宾格表示方面、限制,τό ἦθος即在性情、性格方面。
αὐστηρός sg masc nom. (基本义是苦的,涩的)严厉的,严酷的。
συγγενής sg masc nom. (基本义是天生的,先天的)同族的,同种的。συγγενής= συγ (=συν和,同时) +
γενέα
(
Ὀλυμπιάς
sg fem gen.
[137] αὐτός
sg masc nom.
φεύγω part sg pres masc nom. 回避,逃避。
παιδαγωγία sg fem gen. 管教,教育。
ὄνομα sg neut acc. 名称。τὸ τῆς παιδαγωγίας ὄνομα教师的名称。
καλός sg neut acc. 美的,美好的;优良的,优秀的,正直的,高贵的。
ἔργον sg neut acc. 工作,职业,职务。
ἔχω part sg pres fem gen. 有。主语是τῆς παιδαγωγίας。
λαμπρός sg neut acc. (基本义是光辉的)闻名的,荣耀的,光荣的。
οὐ φεύγων τὸ τῆς παιδαγωγίας ὄνομα καλὸν ἔργον ἐχούσης καὶ λαμπρόν即不避讳具有高贵和荣耀之责的教师之名。
[138] ἄλλος pl masc gen. 其他的,其他人。
ἀξίωμα sg neut acc. 身价,名誉,地位。
οἰκειότης sg fem acc. 亲戚关系。
τροφεύς sg masc nom. 养育者,养父,保傅。
καθηγητής sg masc nom. 引导人,导师。καθηγητής= κατα (加强意思) + ἡγητήρ (引导人,向导。动词ἡγέομαι,引导,领路;相信,认为。
καλέω (καλούμενος) part sg pres pass masc nom. 呼唤,叫作。主语列奥尼达斯。
[139] σχῆμα sg neut acc. (基本义是外形、形式)仪表,尊严,样子。
παιδαγωγός sg masc gen. 照料学童的,接送学童的奴隶;泛指教师。παιδαγωγός= παῖς (孩子) + ἀγωγός (引导的)。
προσηγορία
sg fem acc.
ὑποποιέω part sg pres pass masc nom. 放在……下面,归于……
ὁ δὲ τὸ σχῆμα τοῦ παιδαγωγοῦ καὶ τὴν προσηγορίαν ὑποποιούμενος即具有先生之仪容与名号的人。
εἰμί (ἦν) 3rd sg imperf. 是。
Λυσίμαχος sg masc nom. 吕西马科斯。(古人故意开玩笑地将此名字解释为结束战斗的、解除战斗的)。Λυσίμαχος= λύσις (解放,解脱)
+ μαχη (
[140] γένος
sg neut dat.
Ακαρνανία sg fem acc. 阿卡纳尼亚。
[141] ἄλλος sg neut acc. 另一个,其他的。
οὐδείς
sg neut acc.
ἔχω part sg pres masc nom. 有。
ἀστεῖος sg neut acc. (基本义是城市的,城里的)文雅的,优美的(和ἄγροικος“粗野的”相对)。
ἄλλο μὲν οὐδὲν ἔχων ἀστεῖον即一点文雅也无。
[142] ἑαυτοῦ sg masc acc. 他自己。
ὀνομάζω (ὠνόμαζε) 3rd sg imperf. 叫作,称为。
Φοῖνιξ sg masc acc. 福尼克斯,阿基琉斯的导师。
[143] Ἀχιλλεύς sg masc acc. 阿基琉斯。
[144] Πηλεύς sg masc acc. 佩琉斯。
[145] ἀγαπάω (ἠγαπᾶτο) 3rd sg imperf pass. (基本义是欢迎,款待)爱,宠爱,喜欢。
δεύτερος sg fem acc. 第二的,(地位)其次的。
ἔχω (εἶχε) 3rd sg imperf. 有。
χώρα sg fem acc. (基本义是地方、位置)地位。
[146] ἐπεί conj. 当……时。
Φιλόνεικος sg masc gen. 菲罗奈科斯(原意为爱争吵的,爱竞争的)。
Θεσσαλός sg masc gen. 塞萨利人。
Βουκεφάλας
sg masc acc. 布凯法拉斯,意为牛头马,后来成为亚历山大的坐骑。Βουκεφάλας=
βου (
ἄγω (ἀγαγόντος) part sg aor masc gen. 带领,带来。主语是Φιλονίκου。
ὤνιος
sg masc acc.
τρεισκαίδεκα numeral pl masc. 十三。τρεισκαίδεκα= τρεῖς (三) + και (
τάλαντον pl neut gen. (货币单位)塔兰特,在优卑亚和阿提卡是21.261
Ἐπεὶ… ταλάντων是独立属格结构,表条件,即有个名叫菲罗奈科斯的塞萨利人带来一匹名为布凯法拉斯的马要卖与腓力,要价十三塔兰特。
καταβαίνω (κατέβησαν) 3rd pl aor. 走下来,下到。主语是腓力及其随从。καταβαίνω= κατα (向下) +
βαίνω (
πέδιον
sg neut acc.
δοκιμάζω
part pl fut masc nom.
ἵππος
sg masc acc.
[147] δοκέω (ἐδόκει) 3rd sg imperf. 看来,似乎。无人称主语。
χαλεπός sg masc nom. 难的,难以对付的。
εἰμί (εἶναι) pres inf. 是。
κομιδῇ adv. 的确,全然。是κομιδή(照料,管理)的与格形式。
δύσχρηστος sg masc nom. (基本义是不好使用的,不方便的)难控制的,难驾驭的。δύσχρηστος= δυσ (表示否定) +
χρηστος (
[148] οὔτε
adv.
ἀναβάτης sg masc acc. (基本义是爬上树的人)骑马的人,骑兵,骑手。
προσίημι (προσιέμενος) part sg pres mid masc nom. 让靠近。προσίημι= προς (向,到) + ἵημι (使走)。
φωνή sg fem acc. 声音,说话声,呼声。
ὑπομένω
part sg pres masc nom.
τις (τινός) pron sg gen. 任何一个,某个。τινὸς τῶν περὶ τὸν Φίλιππον是部分属格,即腓力身边的任何人的(声音)。
[149] ἅπας (ἁπάντων) pl masc gen. 全部,全体。ἅπας= ἅμα (一起,一同)
+ πᾶς (
κατεξανίσταμαι part sg pres mid masc nom. 起来反抗,抵抗,斗争。κατεξανίσταμαι= κατα (针对,反对) + ἐξανίστημι (使起立,赶走)。
[150] δυσχεραίνω part sg pres masc gen. 难忍受,不满意,讨厌。
κελεύω
part sg pres masc gen.
ἀπάγω
pres inf.
ὡς
adv.
παντάπασι adv. 全部,完全。在元音前作παντάπασιν
ἄγριος
sg masc acc.
ἀκόλαστος sg masc acc. 放纵的,无约束的,无节制的,无纪律的(和σώφρων“
此句是独立属格结构,即腓力不满并下令。
[151] πάρειμι (παρών) part sg pres masc nom. 从旁边过去,经过,临近;这里指在旁边。πάρειμι= παρα (在旁边) + εἰμί (是;存在)。
εἶπον 3rd sg aor. 说。
[152] οἷος
sg masc acc.
ἵππος sg masc acc. 马。
ἀπόλλυμι
3rd pl pres.
ἀπειρία
sg fem acc.
μαλακία
sg fem acc.
χράω (χρήσασθαι) aor inf mid. (基本义是满足需要)用,运用,使用,利用。
δύναμαι part pl pres mid masc
nom.
[153] πρῶτος sg neut acc. 第一的,最初的;πρό的最高级。中性作副词,τὸ πρῶτον即起先,最初。
σιωπάω (ἐσιώπησε) 3rd sg aor. 保持沉默。
[154] πολλάκις
adv.
αὐτός sg masc gen. 他,指亚历山大。
παραφθέγγομαι part sg pres mid masc gen. 从旁嘟囔、插话。παραφθέγγομαι= παρα (在旁边) + φθέγγομαι (说话)。
περιπαθέω
part sg pres masc gen.
[155] ἐπιτιμάω 2nd sg pres. 指责,责备。
σύ pron 2nd sg nom. 你。
[156] φημί (ἔφη) 3rd sg imperf. 说,讲。主语腓力。
[157] πρέσβυς
pl masc dat.
τις (τι) pron sg neut acc. [加强意义]多么,到底。
πλέος sg neut acc. (基本义是充满……的,装满……的)中性作副词,更多。
εἴδω part sg perf masc nom. 知道。
ἵππος sg masc dat. 马。
χράω (χρήσασθαι) aor inf mid. (基本义是满足需要)用,使用,利用,驾驭。
δύναμαι part sg pres mid masc
nom.
[158] οὗτος (τούτῳ) sg masc dat. 在这匹马上。
γοῦν partic. 至少,总之;确实,其实。
[159] φημί (ἔφη) 3rd sg imperf. 说,讲。主语亚历山大。
[160] χράω (χρησαίμην) 1st sg aor opt
mid.
ἕτερος sg masc gen. 另一个,另一些,两者中的一个。
βελτίων sg neut acc. 中性作副词,更好。是ἀγαθός
[161] χράω (χρήσῃ) 2nd sg aor subj mid. (基本义是满足需要)用,使用,利用,驾驭。虚拟语气+ ἂν表示条件,即如果你不能的话。
[162] τίς (τίνα) pl neut acc. 什么样的。
δίκη sg fem acc. (基本义是习惯)惩罚。
προπέτεια sg fem gen. 鲁莽,冒失(和σωφροσύνη“
ὑπέχω (ὑφέξεις) 2nd sg fut. (基本义是保持在下面)遭受,经受,忍受。ὑπέχειν δίκην即受到惩罚。ὑπέχω=
ὑπο (
[163] ἐγώ 1st sg masc nom. 我。
[164] νή partic. [表示加强语音的小品词,多用于以神的名义起誓和回答,+ acc.] νὴ Δία或νὴ τὸν Δία即我凭宙斯起誓,无疑,一定。
[165] εἶπον 3rd sg aor. 说。
[166] ἀποτίνω 1st sg fut. 赔付,偿还,报答。ἀποτίνω= ἀπο (
ἵππος sg masc gen. 马。
τιμή sg fem acc. 价值,价格;赔偿,罚款。
[167] γίγνομαι part sg aor mid
masc gen.
γέλως sg masc gen. 笑,笑声。
[168] εἶτα adv. 后来,随即,因此。
ὁρισμός sg masc gen. (基本义是边界,界限)赌注,赌金。
ἀλλήλων pl masc acc. 互相,彼此。
ἀργύριον sg neut acc. 银钱,[泛指]
εἶτα ὁρισμοῦ πρὸς ἀλλήλους εἰς τὸ ἀργύριον指父子两人就罚金一事达成一致。
[169] εὐθύς sg masc nom. 直的;这里作副词,立即,立刻。
προστρέχω (προσδραμών) part sg aor masc nom. 向……跑去、奔去,冲向。προστρέχω= προς (朝,向) + τρέχω (奔跑)。
ἵππος
sg masc dat.
παραλαμβάνω (παραλαβών) part sg aor masc nom. (基本义是授受,接替,继承)夺取,揽过来。παραλαμβάνω= παρα (从……旁边) + λαμβάνω (得到,占有)。
ἡνία sg fem acc. 缰绳,马勒。
ἐπιστρέφω (ἐπέστρεψε) 3rd sg aor. 转身,转向。ἐπιστρέφω= ἐπι (在上) + στρέφω (使转动,使转向)。
ἥλιος sg masc acc. 太阳。
[170] ἔοικα 3rd sg perf. 像是,看来是。ἔοικε看来……;ὡς ἔοικε看来(下一单词元音开头,故词尾增一“ν”
[171] ἐννοέω (ἐννοήσας) part sg aor masc nom. (基本义是思考,理解)注意到,明白。ἐννοέω= ἐν (里面) +
νοέω (
σκιά sg fem acc. 影子,阴影。指马的影子。
προπίπτω sg pres act fem acc. (基本义是向前扑下敬拜)向前投下。προπίπτω= προ (在前) + πίπτω (落下,扑向)。主语影子。
σαλεύω
part sg pres pass fem acc.
ὁράω part sg pres masc nom. 看见。主语那匹马。
αὐτός sg masc gen. 它,指那匹马。πρὸ αὐτοῦ即在它自己面前。
διαταράσσω (διαταράττοιτο) 3rd sg pres opt pass. 使混乱,使惊慌失措;[被动] 惊慌失措。[
[172] μικρός pl neut acc. 小的,少的。宾格作副词。
παρακαλπάζω part sg aor masc
nom.
καταψάω (καταψήσας) part sg aor masc nom. 抚摸,摩挲。καταψάω=
κατά (
[173] ὡς conj. 因为;正如。相当于当……时。
ὁράω (ἑώρα) 3rd sg imperf. 看见。
πληρόω
part sg pres pass masc acc.
θύμος sg masc gen. (基本义是灵魂,生命)精神,勇气,力量。
πνεῦμα sg neut gen. (基本义是风,空气)气息,生命,精神。
[174] ἀπορρίπτω part sg aor masc
nom.
ἡσυχῇ
adv.
χλαμύς sg fem acc. 短外衣,短斗篷。
μετεωρίζω
part sg aor masc nom.
ἑαυτοῦ (αὑτόν) sg masc acc. 他自己,指亚历山大。ἑαυτοῦ可以缩合成ἁυτοῦ。
ἀσφαλῶς adv. 稳稳地,安全地。形容词ἀσφαλής。
περιβαίνω (περιέβη) 3rd sg aor. 在周围走。περιβαίνω= περί (
[175] μικρός pl neut acc. 小的,少的。宾格作副词。
περιλαμβάνω part sg aor masc
nom.
ἡνία pl fem dat. 缰绳,马勒。
χαλινός sg masc acc. 马笼头(包括缰绳,辔,口衔),(尤指)嚼铁,衔铁。
μικρὰ… χαλινόν即通过缰绳轻轻勒着马笼头。
ἄνευ prep. 没有,无;远离,脱离;除……外。
πληγή sg fem gen. 打击,鞭打。
σπαραγμός sg masc gen. 撕扯,撕拉;这里指用力勒拉缰绳。
προσαναστέλλω 3rd sg aor. 勒住(马),控制。προσαναστέλλω= πρός (对,向) + ἀνα (向上) + στέλλω (安排好;带,引)。
[176] ὡς conj. 因为;正如。相当于当……时。
ὁράω (ἑώρα) 3rd sg imperf. 看见。
ἵππος sg masc acc. 马。
ἀφίημι (ἀφεικότα) part sg perf masc acc. 放到一边去,使摆脱,不再有。
ἀπειλή
sg fem acc.
[177] ὀργάω part sg pres masc acc.
δρόμος sg masc acc. 奔跑;跑道,跑场。
[178] ἐφίημι (ἐφείς) part sg aor masc nom. (基本义是送去,送到)放任,允许。ἐφίημι= ἐπί (
διώκω (ἐδίωκεν) 3rd sg imperf. (基本义是追求,追猎)奔跑,跑走。
ἤδη
adv.
φωνή sg fem dat. 声音,说话声,呼声。
θρασύς sg fem dat. 勇敢的,奋勇的,坚决的。这里是比较级。
πούς (ποδός) sg masc gen. 脚,足。
κροῦσις sg fem dat. 击打,撞击。
χράω (χρώμενος) part sg pres mp masc nom. (基本义是满足需要)用,使用,利用,驾驭。
φωνῇ θρασυτέρᾳ καὶ ποδὸς κρούσει χρώμενος即以更坚定的催促声和用脚踢的方式驾着马快跑。
[179] Φίλιππος sg masc acc. 腓力。τῶν δὲ περὶ τὸν Φίλιππον修饰的是ἀγωνία καὶ σιγὴ。
εἰμί (ἦν) 3rd sg imperf. 是;存在。主语是ἀγωνία καὶ σιγὴ。
ἀγωνία sg fem nom. (基本义是争夺,竞赛)担心,忧虑。
σιγή sg fem nom. 安静,沉默,肃静。
πρῶτος sg neut acc. 第一的,最初的;πρό的最高级。中性作副词,τὸ πρῶτον即起先,最初。
此句意即腓力身边的人没有说话但充满担心。
[180] ὡς conj. 因为;正如。相当于当……时。
κάμπτω (κάμψας) part sg aor masc nom. (基本义是使弯曲、转弯)绕过(某处)。主语亚历山大。
ἐπιστρέφω (ἐπέστρεψεν) 3rd sg aor. 转向,转身,旋转。ἐπιστρέφω= ἐπι (在上) + στρέφω (使转动,使转向)。
ὀρθῶς adv. (基本义是正确地,真正地)平稳地,顺利地。
σοβαρός sg masc nom. 威武的,神气的。
γηθέω (γεγηθώς) part sg perf masc nom. 高兴,欢喜。
此句意为亚历山大绕了一圈,然后调转马头平安回来,并显出一脸的高兴和神气。
[182] πατήρ sg masc nom. 父亲。
δακρύω aor inf. 流泪,哭泣。
τις (τι) sg neut acc. 中性宾格作副词,表示程度,有点儿,多少有些。
λέγω 3rd sg pres pass. 说,叙述;[被动]
χαρά sg fem acc. 欢喜,快乐,愉快。πρὸς τὴν χαράν由于高兴。
[183] καταβαίνω (καταβάντος) part sg aor masc gen. 走下来,下到;这里指下马。καταβαίνω= κατα (向下) +
βαίνω (
αὐτός sg masc gen. 他,指亚历山大。καταβάντος αὐτοῦ是独立属格,即当亚历山大从马上下来时。
κεφαλή
sg fem acc.
φιλέω (φιλήσας) part sg aor masc nom. 爱,吻。
[184] παῖς sg masc voc. 孩子。ὦ παῖ
[185] φημί pres inf. 说,讲。
[186] ζητέω 2nd sg pres imperat. 寻觅,追寻,寻找。
σεαυτῷ sg masc dat. 反身代词,你自己。
βασιλεία sg fem acc. 王国,国度,国土。
ἴσος sg fem acc. 同等的,相称的。σεαυτῷ βασιλείαν ἴσην即与你自己相称的王国。
[187] Μακεδονία sg fem nom. 马其顿。
σύ (σε) pron 2nd sg acc. 你。
χωρέω 3rd sg pres. (基本义是让出地方,撤退)容下,容纳,盛得下(相当于χανδάνω)。
[188] καθοράω part sg pres masc
nom.
φύσις sg fem acc. 本性,天性。
αὐτός sg masc gen. 他,指亚历山大。
δυσκίνητος
sg fem acc.
εἰμί (οὖσαν) part sg pres fem acc. 是;存在。主语是τὴν φύσιν。
ἐρίζω (ἐρίσαντος) part sg aor masc gen. 争斗;竞争,好胜。独立属格,与αὐτοῦ搭配。
βιάζω aor inf pass. 强迫,迫使。μὴ βιασθῆναι即不可强迫。
[189] ῥᾳδίως adv. 容易地,轻易地,鲁莽地。
ἄγω part sg pres pass fem acc. 带领,引导。主语是τὴν φύσιν。
λόγος sg masc gen. 话语,言辞,道理,思想。
δέον sg neut acc. 需要的,必要的,适当的。
此句意为其本性容易用道理引导到正途上来。
[190] αὐτός sg masc nom. 他自己,指腓力。
πείθω pres inf. 说服,劝说。
πειράω (ἐπειρᾶτο) 3rd sg imperf mid. 试,试图,试探,考察。
προστάσσω pres inf. (基本义是布置到某岗位上)命令,下令。[阿]= προστάττω;προστάσσω= προς (朝,向) + τάσσω (安排,命令)。
[191] μουσικός sg fem acc. 缪斯的,文艺的。ἡ μουσική(暗含τέχνη)指缪斯掌管之诸艺术。τὰ μουσικά即音乐,诗歌。
ἐγκύκλιος
pl neut acc. (基本义是圆的,环形的)日常的,普通的。ἐγκύκλια
παιδεία
παιδευτής pl masc dat. 教师,教员;管教者。
τοῖς περὶ μουσικὴν καὶ τὰ ἐγκύκλια
παιδευταῖς
τις (τι)
sg neut acc.
πιστεύω part sg pres masc nom. (基本义是相信,信任)委托,托付。
ἐπιστασία sg fem acc. 关心,照料,培养。
αὐτός
sg masc gen.
κατάρτισις
sg fem acc. (基本义是恢复)训练,教育。κατάρτισις=
κατα (
[192] ὡς conj. 引导分词短语,表示非叙述者断言的原因或目的。
μείζων sg fem gen. 更大的,更高的,更重要的。是μέγας 的比较级。
εἰμί (οὖσαν) part sg pres fem acc. 是;存在。
πραγματεία pl fem acc. 事业,事务,职业。
Σοφοκλῆς sg masc acc. 索福克勒斯。κατὰ τὸν Σοφοκλέα即用索福克勒斯的话说。
[193] χαλινός sg masc acc. 马笼头(包括缰绳,辔,口衔),(尤指)嚼铁,衔铁。
ἔργον sg neut nom. 工作,职业;事情。
οἴαξ pl masc gen. 舵,舵柄。
θ’=τε partic. 和,与。
ἅμα adv. 同时。
此句意为既是马上功夫,也是掌舵本领;以此比喻文艺和基础教育的重要性。
[194] μεταπέμπω 3rd sg aor mid. [常用中动]召请来,召唤来,派人取来。μεταπέμπω= μετα (改变位置) + πέμπω (护送,引导)。
φιλόσοφος
sg masc acc.
ἔνδοξος sg masc acc. 有名望的,有名声的,著名的。这里用最高级。ἔνδοξος= ἐν (在面前) + δόξα (声望,名声)。
λόγιος
sg masc acc.
Ἀριστοτέλης sg masc acc. 亚里士多德。
[195] καλός
pl neut acc.
πρέπω part pl pres neut acc. (基本义很清晰,很明显)相配,适合,相当。
διδασκάλιον pl neut acc. 教师的薪金。
τελέω part sg aor masc nom. (基本义是完成,实现,执行)付款,花费,付酬。主语腓力。
αὐτός sg masc dat. 他,指亚里士多德。
[196] Σταγειριτῆς pl fem gen.
πόλις sg fem acc. 城邦。
[197] ὅς (ἧς) sg fem gen. 关系代词,指代前面的城邦。ἐξ ἧς即出自该城。
εἰμί (ἦν) 3rd sg imperf. 是。主语亚里士多德。
[198] ἀνάστατος sg fem acc. 被赶走的,被赶出家门的,被洗劫的,被抢劫一空的。
αὐτός sg masc gen. 他,指腓力。
γίγνομαι (γεγενημένην) part sg perf pass fem acc. 是,成为,变成。主语是πόλιν。ἀνάστατον ὑπ᾽ αὐτοῦ γεγενημένην即被腓力洗劫一空。
συνοικίζω
3rd sg aor.
πάλιν
adv.
[199] διαφεύγω (διαφυγόντας) part pl aor masc acc. 逃走。διαφεύγω=
δια (
ἤ conj.
δουλεύω part pl pres masc acc. 做奴隶,变成奴隶。
πολίτης pl masc gen. 公民,自由人。
ἀποκαθίστημι (ἀποκατέστησε) 3rd sg aor. 使重建,使恢复。ἀποκαθίστημι= ἀπο (重回) + κατα (加强意思) +
ἵστημι (
[200] σχολή sg fem acc. (基本义是闲暇,悠闲)讲学;讲学的地方,学园,学校。
αὐτός pl masc dat. 他们,指亚历山大和亚里士多德。
διατριβή sg fem acc. (基本义是消磨,娱乐)用功,研究,生活,学校。διατριβή= δια
(
Μίεζα sg fem acc. 米扎。
νυμφαῖος sg neut acc. 宁芙女神的。中性表示宁芙女神庙。τὸ περὶ Μίεζαν Νυμφαῖον即米扎附近的
ἀποδείκνυμι (ἀπέδειξεν) 3rd sg aor. 指定。主语腓力。ἀποδείκνυμι= ἀπο (离开) + δείκνυμι
(
[201] ὅπου adv. 在那儿,在那里,在那地方。
μέχρι prep. (+ gen./adv.)直到,到……为止。
νῦν adv. 现在。
Ἀριστοτέλης sg masc gen. 亚里士多德。
ἕδρα sg fem gen. 供人坐的。
λίθινος sg fem gen. 石的,石制的。ἕδρας
λιθίνας
ὑπόσκιος
pl masc acc.
περίπατος
pl masc acc.
δείκνυμι
3rd pl pres.
[202] ἔοικα 3rd sg perf. 像是,看来是。ἔοικε看来……;ὡς ἔοικε看来。
μόνος
sg neut acc.
ἠθικός
sg masc acc.
πολιτικός
sg masc acc.
παραλαμβάνω aor inf. 接受,继承,学习。
λόγος
sg masc acc.
[203] ἀπόρρητος pl fem acc. 不许说的,秘密的。ἀπόρρητος= ἀπο (远离) + ἐρῶ (说)。
βαθύς
pl fem acc.
διδασκαλία
pl fem gen.
此句大概省略了λόγον一词。
[204] ὅς (ἅς) pl fem acc. 关系代词,指代διδασκαλιῶν。
ἀνήρ (ἄνδρες) pl masc nom. 人,男人。指学园中人。
ἰδίως
adv.
ἀκροαματικός pl fem acc. 听讲的,口授的。
ἐποπτικός
pl fem acc.
προσαγορεύω part pl pres masc nom. 称呼,叫作。προσαγορεύω= προς (朝,向) + ἀγορεύω (发言,宣布)。
ἐκφέρω 3rd pl imperf. (基本义是带走,夺走;生育)公布,公之于众。
πολύς pl masc acc. 许多的,许多人。
[205] μετέχω (μετασχεῖν) aor inf. 分享,与闻。μετέχω= μετα (分享) + ἔχω
(
[206] ἤδη adv.(表示地点)已经是,正好是。
Ἀσία sg fem acc. 亚洲。
διαβαίνω (διαβεβηκώς ) part sg perf masc nom. 越过,跨过,渡过。主语亚历山大。διαβαίνω= δια (越过,通过) + βαίνω (走,动身)。
[207] πυνθάνομαι (πυθόμενος) part sg aor mid masc nom. 打听,听说,了解到。异态动词。
λόγος
pl masc acc.
τις (τινάς) pl masc acc. 不定代词,某个,某些。
βιβλίον
pl neut dat.
οὗτος (τούτων) pl fem gen. 这些,那些。指前面所的秘传知识。περὶ τούτων
Ἀριστοτέλης sg masc gen. 亚里士多德。
ἐκδίδωμι (ἐκδεδόσθαι) perf inf pass. (基本义是交出,放弃,投降)发表,出书。ἐκδίδωμι= ἐκ (出自,离开)
+ δίδωμι (
[208] γράφω 3rd sg pres. 写,写信。
αὐτός sg masc acc. 他,指亚里士多德。
φιλοσοφία sg fem gen. 爱智慧,哲学。
παρρησιάζομαι part sg pres mid
masc nom.
ἐπιστολή sg fem acc. (基本义是信息,命令,指示)信,书信。作γράφει的宾语。
[209] ὅς (ἧς) sg fem gen. 指示代词,指代ἐπιστολήν。
ἀντίγραφος
sg neut acc.
εἰμί (ἐστιν) 3rd sg pres. 是;存在。
[210] Ἀριστοτέλης sg masc dat. 亚里士多德。
εὖ adv. 好,友好地,好心地。
πράσσω pres inf. 做,行事,达到。εὖ πράττειν走运,顺利,对待(某人)态度好;这里作问候语,即问安、致意。[伊]= πρἠσσω,[
[211] ὀρθῶς adv. 正确地,正当地,恰当地。
ποιέω (ἐποίησας) 2nd sg aor. 做。
ἐκδίδωμι (ἐκδούς) part sg aor masc nom. (基本义是交出,放弃,投降)发表,出书。ἐκδίδωμι= ἐκ (出自,离开) + δίδωμι (给,奉献,交出)
ἀκροαματικός pl masc acc. 听讲的,口授的。
λόγος
pl masc gen.
[212] τίς (τίνι) pron sg masc dat. 怎么,怎样。
δή partic. [加强语气]事实上,
διαφέρω (διοίσομεν) 1st pl fut. (基本义是把……带过去、带到各处)和……不同,超过,优于。διαφέρω= δια (通过,越过)
+ φέρω (
ἐγώ (ἡμεῖς) 1st pl masc nom. 我们。
ἄλλος pl masc gen. 其他的。
[213] καθ’=κατά adv. 按照,根据,凭。
ὅς (οὕς) pl masc acc. 关系代词,与λόγους搭配。
παιδεύω 1st pl aor ind pass. 教育,管教。
λόγος pl masc acc. 话语,言辞,思想。
此句意为如果我们所受其教育的思想。
[214] οὗτος pl masc nom. 指示代词这,那。
πᾶς (πάντων) pl masc gen. 所有的,全部的。
εἰμί (ἔσονται) 3rd pl fut mid. 是;存在。
κοινός pl masc nom. 共同的,共通的,共有的。
此句意为是所有人所共有的。
[215] ἐγώ 1st sg masc nom. 我。
βούλομαι 1st sg pres opt mid.
ἄριστος
pl neut acc.
ἐμπειρία
pl fem dat.
ταῖς... ἐμπειρίαις即在对至善之物的见识方面。
ἤ conj.
δύναμις
pl fem dat.
διαφέρω pres inf. (基本义是把……带过去、带到各处)胜出,超过,优于。διαφέρω= δια (通过,越过) + φέρω (带走,献出)。
[216] ῥώννυμι (ἔρρωσο) 2nd sg perf
imperat pass.
[217] οὗτος (ταύτην) sg fem acc. 这,那。与τὴν φιλοτιμίαν搭配。
φιλοτιμία sg fem acc. 爱荣誉,好胜,雄心。
αὐτός sg masc gen. 他,指亚历山大。
παραμυθέομαι part sg pres mid masc nom. 鼓励,勉励。παραμυθέομαι= παρα (
ἀπολογέομαι 3rd sg pres mid. 辩护,答辩,申辩。ἀπολογέομαι= ἀπο (
λόγος pl masc gen. 话语,言辞,思想。
ἐκεῖνος pl masc gen. 那些。
ἀπολογεῖται περὶ τῶν λόγων ἐκείνων即针对亚历山大的责备作了自我辩解。
[218] ὡς conj. 引导分词短语,表示非叙述者断言的原因或目的。
ἐκδίδωμι (ἐκδεδομένων) part pl perf mp masc gen. (基本义是交出,放弃,投降)发表,出书。ἐκδίδωμι= ἐκ (出自,离开) + δίδωμι (给,奉献,交出)
此句意即以此说明发表与不发表的原因。
[219] ἀληθῶς adv. 真正地,真实地。
φυσικός pl neut acc. 自然的,有关自然的。
πραγματεία
sg fem nom.
διδασκαλία sg fem acc. 教育,训练。
μάθησις
sg fem acc.
πρὸς... μάθησιν对(一般的)教育和学习来说。
ἔχω
part sg pres fem nom.
οὐδείς
sg neut acc.
χρήσιμος
sg neut acc.
οὐδὲν ἔχουσα χρήσιμον即没什么用处。
ὑπόδειγμα sg neut acc. (基本义是标志,记号)说明,图解,参考书。
παιδεύω (πεπαιδευμένοις) part pl perf mid masc dat. 教育,管教。这里指受过(亚里士多德)教育的人。
ἀρχή sg fem gen. 开始。ἀπ᾽ ἀρχῆς从一开始。
γράφω (γέγραπται) 3rd sg perf ind pass. 写,写作。主语是ἡ... πραγματεία。
ὑπόδειγμα τοῖς πεπαιδευμένοις ἀπ᾽ ἀρχῆς γέγραπται即是为那些从一开始就受亚里士多德教育的人而写的参考书。
[220] δοκέω 3rd sg imperf. 看来,似乎。δοκεῖ μοι在我看来。
ἐγώ (μοι) 1st sg masc dat. 我。
φιλιατρέω pres inf. 成为业余医生。不定式τὸ φιλιατρεῖν作προστρίψασθαι的宾语。
προστρίβω aor inf mid. (基本义是在……上摩擦)[中动]加给(某人),给(某人)加上(名声等)。προστρίβω= προς (对,向) + τρίβω (磨,擦)。
ἕτερος
pl neut gen.
此句意为亚里士多德使亚历山大作为业余医生的声名要大于其他方面。
[221] μόνος sg neut acc. 唯一的,单独的。οὐ μόνον... ἀλλὰ不仅……,而且……
θεωρία sg fem acc. (基本义是观看)理论。
ἀγαπάω
3rd sg aor. (
[222] νοσέω
part pl pres masc dat.
βοηθέω 3rd sg imperf. 援助,搭救。
φίλος pl masc dat. 朋友。
συντάσσω 3rd sg imperf. (基本义是排好队,列阵)规定,命令;开处方。[阿]= συντάττω;συντάσσω=
συν (
θεραπεία pl fem acc. 服侍,照料,护理,治疗。
τίς (τινάς) pl fem acc. 什么样的,什么性质的。
δίαιτα pl fem acc. 养生法,摄生法,生活习惯。
[223] ἐπιστολή pl fem gen. (基本义是信息,命令,指示)信,书信。
λαμβάνω (λαβεῖν) aor inf. (基本义是拿,抓住)得到,获得;发现,找到。
εἰμί (ἔστιν) 3rd sg pres. 是;存在。[
此句意为正如可以从他的信中发现的那样。
[224] εἰμί (ἦν) 3rd sg imperf. 是。
φύσις sg fem dat. 本性,天性。相当于副词。
φιλόλογος sg masc nom. 喜欢辩论的,喜欢说话的。φιλόλογος= φίλος (爱) + λόγος (话语,言辞)。
φιλαναγνώστης sg masc nom. 喜欢阅读的,爱好读书的。φιλαναγνώστης= φίλος (爱) + αναγνώστης (读者)。
[225] Ἰλιάς sg fem acc. (是Ἰλιακός的阴性形式,基本义是伊利昂的,特洛伊的)《伊利亚特》。
πολεμικός sg fem gen. 有关战争的,善战的。
ἀρετή sg fem gen. 美德;美名,荣誉。
ἐφόδιος sg fem acc. 有关旅行的,用于旅行的。
νομίζω part sg pres masc nom.
ὀνομάζω part sg pres masc nom.
此句意为亚历山大认为《伊利亚特》是有关战争之美名的书,并把它当作旅行读物。
[226] λαμβάνω (ἔλαβε) 3rd sg aor. (基本义是拿,抓住)拥有,拿到,得到,获得(+ gen.)。
διορθόω
part sg aor masc gen.
ὅς (ἥν)
sg fem acc.
νάρθηξ sg masc gen. (基本义是大茴香秆)小盒子,小箱,珠宝盒。
καλέω
3rd pl pres.
ἣν ἐκ τοῦ νάρθηκος καλοῦσιν即人们称之为宝盒中的《伊利亚特》,指亚历山大把史诗放在宝盒中。
[227] ἔχω (εἶχε ) 3rd sg imperf. 有,
ἀεί
adv.
μετά
prep.
ἐγχειρίδιος sg neut gen. (基本义是握在手上的)[中性]匕首,短刀。ἐγχειρίδιος= ἐγ (在,ἐν在γ, κ, ξ, χ之前变成ἐγ) + χείριος (在手中的)。
κεῖμαι part sg pres pass fem
acc.
προσκεφάλαιον sg neut acc. 枕头。
[228] Ὀνησίκριτος sg masc nom. 奥涅西克里托斯。
ἱστορέω 3rd sg perf. 探寻,调查;叙述。
[229] ἄλλος pl neut gen. 其他的。
βιβλίον pl neut gen. 书,卷。
εὔπορος pl neut gen. 容易得到的,容易办到的。
ἄνω adv. 向上,从海岸向内陆。
τόπος pl masc dat. 地点,地区,地方。ἐν τοῖς ἄνω τόποις即在(亚洲)内陆地区。
Ἅρπαλος sg masc acc. 哈尔帕罗斯。
κελεύω 3rd sg aor. 命令,吆喝,催促。
πέμπω
aor inf.
[230] κἀκεῖνος= καὶ ἐκεῖνος sg masc nom. 那个,那个人,指哈尔帕罗斯。
πέμπω 3rd sg aor. 派遣,送,寄。
αὐτός sg masc dat. 他,指亚历山大。
Φίλιστος sg masc gen. 菲利斯托斯。
βίβλος pl fem acc. (基本义是草纸)书,作品。
Εὐριπίδης sg masc gen. 欧里庇得斯。
Σοφοκλῆς sg masc gen. 索福克勒斯。
Αἰσχύλος sg masc gen. 埃斯库罗斯。
τραγῳδία pl fem gen. 悲剧。
συχνός pl fem acc. (+ gen.)许多。修饰βίβλους。
[231] Τελεστός sg masc gen. (基本义是实现了的
Φιλόξενος sg masc gen. (基本义是好客的,喜欢客人的)菲罗克塞诺斯。
διθύραμβος pl masc acc. 酒神颂(一种抒情诗)。
[232] θαυμάζω part sg pres masc
nom.
ἀρχή sg fem dat. 开始。ἐν ἀρχῇ即起初,一开始。
ἀγαπάω part sg pres masc nom.
ἥσσων sg neut acc. (+ gen.)较小的,较差的,较弱的。οὐχ ἧττον... τοῦ πατρός即对亚里士多德的钦佩和喜爱不比对父亲的差。
[234] πατήρ
sg masc gen.
[236] οὗτος (τοῦτον) sg masc acc. 这,
καλῶς
adv.
ζάω part sg pres masc nom. 活,活着。
此句字面意为因为这个人而高贵地活着,即亚里士多德教会了他如何高贵地生活。
[237] ὕστερος sg neut acc. 后来的,后面的;[
ὕποπτος
sg neut acc.
ἔχω (ἔσχεν) 3rd sg aor. 有。主语亚历山大。
[238] ὥστε adv. 如同,好像。οὐχ ὥστε即(虽然)不至于。
ποιέω (ποιῆσαι) aor inf. 做。
τις (τι) sg neut acc. 某个,任何。
κακός sg neut acc. 坏的,有害的;[
[239] φιλοφροσύνη pl fem nom. 友爱,亲切,和睦。
σφοδρός sg neut acc. 热烈的,激烈的,剧烈的。
ἐκεῖνος sg neut acc. 那个。
στερκτικός sg neut acc. 深情的,充满爱意的。
ἔχω (ἔχουσαι) part pl pres fem nom. 有,保持。
αὐτός sg masc acc. 他,指亚里士多德。
αἱ φιλοφροσύναι... πρὸς αὐτόν即对亚里士多德的友爱不再那么热烈而深情。
ἀλλοτριότης sg fem gen. 疏远。
γίγνομαι (ἐγένοντο) 3rd pl
aor mid.
τεκμήριον sg neut acc. 可靠的迹象,确实的证明。与ἀλλοτριότητος搭配。
[240] μέντοι= μὲν τοι partic. 当然,一定。
φιλοσοφία sg fem acc. 爱智慧,哲学。
ἐμφύω (ἐμπεφυκώς) part sg perf masc nom. 使在里面生根,使长牢,长出。ἐμφύω= ἐν (在里面) + φύω
(
συντρέφω (συντεθραμμένος) part sg perf pass masc nom. [被动]一起长大,一起被教育。συντρέφω= συν
(
ἀρχή sg
fem gen.
αὐτός sg masc dat. 他。
ζῆλος sg masc nom. 热情,渴望,热爱。
πόθος sg masc nom. 渴望,向往,想望。
ἐκρέω (ἐξερρύη) 3rd sg aor pass. 流出,消逝。
ψυχή sg fem gen. 气息,生命,灵魂。
[241] Ἀνάξαρχος sg masc acc. 阿纳克萨尔科斯。
τιμή sg fem nom. (基本义是价值,价钱)尊敬,尊重。
πέμπω (πεμφθέντα) part pl aor pass neut acc. 送。
Ξενοκράτης sg masc dat. 克塞诺克拉特斯。
πεντήκοντα numeral. 五十。
τάλαντον pl neut gen. (货币单位)塔兰特,在优卑亚和阿提卡是21.261
τὰ πεμφθέντα Ξενοκράτει πεντήκοντα τάλαντα即送给克塞诺克拉特斯的五十塔兰特的钱。
Δάνδαμις sg masc nom. 丹达米斯。
Καλανός sg masc nom. 卡拉诺斯。
σπουδάζω part pl aor pass
masc nom.
μαρτύρομαι 3rd pl aor. 作证,证明。主语是ἡ τιμή、τὰ τάλαντα、Δάνδαμις和Καλανός。
[243] εἰμί (ἦν) 3rd sg imperf. 是。
ἑκκαιδεκέτης sg masc nom. 十六岁的。名词ἑκκαίδεκα= ἕξ (
[244] ἀπολείπω (ἀπολειφθείς) part sg aor pass masc nom. 留下。ἀπολείπω=
ἀπο (
κύριος sg masc nom. (+ gen.)有权力的,作主的,有决定权的;摄政王,监国。
Μακεδονία
sg fem dat.
πρᾶγμα
pl neut gen.
σφραγίς
sg fem gen.
[245] Μαῖδοι pl masc gen. 迈狄人。
ἀφεστήξω
part pl perf masc acc.
καταστρέφω
3rd sg aor mid.
[246] πόλις
sg fem acc.
αἱρέω (ἑλών) part sg aor masc nom. 征服,占领。
αὐτός
pl masc gen.
πόλιν ἑλὼν αὐτῶν即在占领了他们的城邦后。
βάρβαρος pl masc acc. 蛮族人,异族人。
ἐξελαύνω (ἐξήλασε) 3rd sg aor. 赶走,驱逐。ἐξελαύνω= ἐξ (=ἐκ,出,离) + ἐλαύνω (驱赶)。
[247] σύμμικτος pl masc acc. 混杂的(军队)。σύμμικτος= συμ (=συν,和,与) +
μικτός (
κατοικίζω part sg aor masc nom. (基本义是迁居,移居)殖民,移民,开拓殖民地。κατοικίζω= κατα (加强意思) +
ὀικίζω (
συμμίκτους κατοικίσας即用混杂部队去殖民该城。
Ἀλεξανδρόπολις sg fem acc. 亚历山德罗波利斯。
προσαγορεύω 3rd sg aor. 称呼,叫作。προσαγορεύω=
προς (
[248] Χαιρώνεια sg fem dat. 喀罗尼亚。
Ἕλλην pl masc acc. 希腊人。
μάχη
sg fem gen.
πάρειμι (παρών) part sg pres masc nom. (基本义是从旁边过去,经过)行进,来到,临近。πάρειμι= παρα (在旁边) + εἰμί (是;存在)。与ἐν Χαιρωνείᾳ搭配,即来到喀罗尼亚。
μετέχω (μετέσχε) 3rd sg aor. (+ gen.)分担,参与。μετέχω= μετα (分享) + ἔχω
(
[249] λέγω
3rd sg pres pass.
πρῶτος
sg masc nom.
ἐνσείω
aor inf.
ἱερός sg masc dat. (基本义是有关神的)神圣的。
λόχος sg masc dat. 小队,百人队。ἱερός λόχος指忒拜的圣队,由300名同性恋战士组成。
Θηβαῖος pl masc gen. 忒拜人的。
[250] ἐγώ (ἡμᾶς) 1st pl masc acc. 我们。καθ᾽ ἡμᾶς即在我们的时代。
δείκνυμι 3rd sg imperf pass. 指出,指认
παλαιός sg fem nom. 古老的,古代的。修饰δρῦς
Κηφισός sg masc acc. 凯菲索斯河。
καλέω part sg pres pass fem nom. 叫作,称为。
δρῦς sg fem nom. 橡树。Ἀλεξάνδρου
καλουμένη δρῦς
[251] ὅς (ἥν) sg fem acc. 关系代词,指代δρῦς。
κατασκηνόω 3rd sg aor. 支起帐篷,扎营,停宿。主语亚历山大。κατασκηνόω= κατα (加强意思) + σκηνόω (扎营)。
[252] πολυάνδριος sg neut acc. (基本义是许多人的)公墓。亦作πολυανδρεῖον,πολυάνδριος=
πολυ (
πρόσω adv. 往前,向前;[表示距离]更远。[
Μακεδών pl masc gen. 马其顿人。
εἰμί (ἐστίν) 3rd sg pres. 是;有,存在。
[253] οὗτος (τούτων) pl neut gen. 这,那;指前面所说的事情。ἐκ τούτων
[254] εἰκός sg neut nom. 合理的,自然的,当然的。ὡς εἰκὸς即理所当然,自然而然。
[255] ὑπεραγαπάω 3rd sg imperf. 非常爱。ὑπεραγαπάω= ὑπερ (过分) + ἀγαπάω (爱,喜欢)。
υἱός sg masc acc. 儿子,孩子。
[256] ὥστε conj. (+ inf.)到了……程度。
χαίρω
pres inf.
Μακεδών pl masc gen. 马其顿人。
βασιλεύς sg masc acc. 国王。
[257] στρατηγός
sg masc acc.
καλέω (καλούντων) part pl pres act masc gen. 叫作,称为。独立属格,主语是τῶν Μακεδόνων,即当马其顿人把亚历山大称为国王而把腓力叫作将军时。
[259] γάμος
pl masc acc.
ἔρως pl masc acc. 爱,情欲。
αὐτός
sg masc gen.
τρόπος
sg masc acc.
τις (τινὰ)
sg masc acc.
βασιλεία
sg fem gen.
γυναικωνῖτις sg fem dat. 女性房间,闺房,宫闱。
συννοσέω
part sg pres fem gen.
αὐτοῦ τρόπον τινὰ τῆς βασιλείας τῇ γυναικωνίτιδι συννοσούσης字面意为他的王国与宫闱以某种方式一同陷于病态之中,即矛盾交织。
[260] πολύς (πολλάς) pl fem acc. 许多。
αἰτία
pl fem acc.
μέγας
pl fem acc.
διαφορά
pl fem acc.
παρέχω (παρεῖχον ) 3rd pl imperf. (基本义是供给,提供)造成,产生。παρέχω= παρα (改变,转变) + ἔχω (有)。
[261] ὅς (ἅς) pl fem acc. 关系代词,指代αἰτίας和διαφορὰς。
Ὀλυμπιάς
sg fem gen.
χαλεπότης
sg fem nom.
[262] δύσζηλος
sg fem gen.
βαρύθυμος
sg fem gen.
γυνή (γυναικός) sg fem gen. 女人;妻子。
此句相当于Ὀλυμπιάδος的同位语。
[263] μέγας (μείζονας) pl fem acc. 更大的,
ποιέω
3rd sg imperf.
[264] παροξύνω
part sg pres fem gen.
[265] ἐκφανής sg fem acc. (基本义是发光的,发亮的)显露出的,显而易见的,公开的。这里是最高级。ἐκφανής= ἐκ (出,离) + φανός
(
Ἄτταλος sg masc nom. 阿塔罗斯。
παρέχω 3rd sg aor. (基本义是供给,提供)造成,产生。παρέχω= παρα (改变,转变) + ἔχω (有)
Κλεοπάτρη
sg fem gen.
γάμος
pl masc dat.
此句意为阿塔罗斯使亚历山大与腓力的矛盾完全暴露了出来。
[266] ὅς (ἥν) sg fem acc. 关系代词,指代Κλεοπάτρας。
ἄγω (ἠγάγετο) 3rd sg aor mid. (基本义是引领,带走)[
παρθένος
sg fem acc.
[267] ἔραμαι (ἐρασθείς) part sg aor pass masc nom. 爱,
ἡλικία sg fem acc. 年龄,年纪。
κόρη sg fem gen. 少妇,处女,姑娘。
παρ᾽ ἡλικίαν τῆς κόρης即待字闺中、碧玉年华。
[268] θεῖος sg masc nom. 叔父,伯父。
εἰμί (ὤν) part sg pres masc nom. 是。
αὐτός sg fem gen. 她,指克里奥帕特拉。
πότος sg masc dat. 饮酒,酒宴。ἐν τῷ πότῳ即在饮酒间,在宴饮时。
μεθύω part sg pres masc nom. 喝醉。
παρακαλέω 3rd sg imperf. 号召,呼唤。παρακαλέω= παρα (
Μακεδών pl masc acc. 马其顿人。
αἰτέω (αἰτεῖσθαι) pres inf mid. 要求,乞求。
θεός pl masc gen. 神,神明。παρὰ
θεῶν
γνήσιος
sg masc acc.
γίγνομαι
aor inf mid.
διάδοχος
sg masc acc.
βασιλεία
sg fem gen.
[269] οὗτος
sg neut dat.
παροξύνω
part sg aor pass masc nom.
εἶπον part sg aor masc nom. 说。
[270] ἐγώ (ἡμεῖς) 1st pl masc nom. 我们;
σύ (σοι)
2nd sg dat.
[271] κακός
sg fem nom.
κεφαλή
sg fem nom.
[274] ἐκεῖνος sg masc acc. 那人。指亚历山大。
ἐξανίστημι 3rd sg aor. 从座位上起立。ἐξανίστημι=
ἐξ (=ἐκ
σπάω (σπασάμενος) part sg aor mid masc nom. 拔。
ξίφος
sg neut acc.
[275] εὐτυχία sg fem dat. 幸运,顺利,成功。εὐτυχία= εὐ (好) + τύχη (
ἑκάτερος sg masc gen. (两者中的)每一个。
εὐτυχίᾳ ἑκατέρου即两人都很幸运,幸运的是。
θύμος sg masc acc. (基本义是灵魂,生命)愤怒。
οἶνος sg masc acc. 酒。
πίπτω (ἔπεσε) 3rd sg aor. 跌倒,摔跤。
σφάλλω part sg aor pass masc
nom.
[276] ἐφυβρίζω part sg pres masc
nom.
[277] οὗτος sg masc nom. 这,这人。指腓力。
μέντοι= μὲν τοι partic. 当然,一定。
[278] εἶπον 3rd sg aor. 说。
[279] ἀνήρ (ἄνδρες) pl masc nom. 人,男人。
[280] Ἀσία sg fem acc. 亚洲。
Εὐρώπη sg fem gen. 欧罗巴,欧洲。
παρασκευάζω 3rd sg imperf ind
mid.
διαβαίνω (διαβεβηκώς ) pres inf. 越过,跨过,渡过。διαβαίνω= δια (越过) + βαίνω (走,动身)。
[281] ὅς sg masc nom. 关系代词,指代腓力。
κλίνη sg fem acc. 床,卧榻,躺椅。
διαβαίνω (διαβεβηκώς ) part sg pres act masc nom. 越过,跨过,渡过。διαβαίνω= δια (
ἀνατρέπω (ἀνατέτραπται) 3rd sg perf pass. 推倒,摔倒,打倒在地。ἀνατρέπω= ἀνα (向上,向后)
+ τρέπω (
[282] οὗτος (ταύτην) sg fem acc. 这。
παροινία
sg fem acc. 发酒疯,酒后胡闹、作乐、胡话。παροινία= παρα
(
ἀναλαμβάνω (ἀναλαβών) part sg aor masc nom. 携带,带着,带走。ἀναλαμβάνω= ἀνα (向上,向后) + λαμβάνω (拿,抓住)。
Ὀλυμπιάς
sg fem acc.
καθίστημι
part sg aor masc nom.
Ἤπειρος sg fem acc. (基本义是大陆,陆地)特指希腊西部的大陆部分,与爱琴海诸岛相对,即后来所说的伊庇鲁斯。
αὐτός
sg masc nom.
Ἰλλυριοί
pl masc dat.
διατρίβω part pl pres masc nom. (基本义是揉碎,消耗)消磨时间,忙于。διατρίβω= δια (通过,彻底) + τρίβω (磨,碾)
[283] οὗτος sg neut dat. 这,那。ἐν τούτῳ即这时。
Δημάρατος
sg masc nom.
Κορίνθιος sg masc nom. 科林斯人。
[284] ξένος sg masc nom. 客人,外邦人。
εἰμί (ὤν) part sg pres masc nom. 是。
οἰκία sg fem gen. 家庭。
παρρησία sg fem gen. 直言不讳,言论自由。παρρησία= παρα (经过) + ῥῆσις (言辞,谈话)。
μετέχω part sg pres masc nom. (+ gen.
[285] ἀφικνέομαι (ἀφίκετο) 3rd sg aor mid.
[286] πρῶτος pl fem acc. 第一的,首先的,最初的;πρό
δεξίωσις
pl fem acc.
φιλοφροσύνη pl fem acc. 欢迎,亲切招呼。
ἐπερωτάω
part sg pres masc gen.
ἐπερωτῶντος τοῦ Φιλίππου独立属格,表条件。
πῶς
adv.
ἔχω 3rd pl pres. 有,保持。
ὁμόνοια pl fem acc. 和睦,和谐。
ἀλλήλων pl masc acc. 互相,彼此。
Ἕλλην pl masc nom. 希腊人。
[287] πάνυ adv. 完全;[作答语]
γοῦν partic. 至少,总之;确实,其实。
[288] φημί (ἔφη) 3rd sg imperf. 说,讲。
[289] σύ (σοι) 2nd sg dat. 你。
προσήκω 3rd sg pres. (基本义是来到,有关系)[无人称+ dat.]关系到,与某人有关系;这适合于。
[290] Φίλιππος sg masc voc. 腓力。
[291] κήδω (κήδεσθαι) pres inf pass. 使忧心,使苦恼,使不安;[被动](+ gen.
Ἑλλάς sg fem gen. 希腊。
[292] ὅς sg masc nom. 关系代词。
οἶκος sg masc acc. (基本义是房屋,家)家庭,家事,家务。
σεαυτοῦ sg masc gen. 你自己,你本人。
τὸν οἶκον τὸν σεαυτοῦ即你自己的家。
στάσις sg fem gen. (基本义是竖立,位置)内讧,争吵,分裂,纷争。
τοσοῦτος sg fem gen. 这样大的,这样严重的;相当于τόσος
κακός pl fem gen. 坏的,有害的。
ἐμπίπλημι 2nd sg perf. 充满,装满。ἐμπίπλημι= ἐμ (=ἐν,在) + πίμπλημι (充满,装满)。
[293] συμφρονέω part sg aor masc
nom.
πέμπω (ἔπεμψε) 3rd sg aor. 派遣,送。
κατάγω (κατήγαγε) 3rd sg aor. (基本义是引下去)带回来。κατάγω= κατα (向下) + ἄγω (带领)。
πείθω (πείσας) part sg aor masc nom. 说服,劝说。
Δημάρατος sg masc gen. (基本义是受人民祝福的)德玛拉托斯。
原创文章,转载请先联系作者。